Sprak jouw moeder ook deze onzin?

 

‘Doe je jas aan, anders word je verkouden.’

 

Tegen je moeder zeggen dat ze altijd fake news heeft verspreid, gaat misschien een beetje ver. Maar er zijn toch best wat wijsheden die zij en anderen hebben doorverteld die gewoon niet kloppen. Echt niet! Want als je met deze temperaturen zonder jas naar buiten gaat, wórd je dus niet verkouden. Sterker nog: lariekoek. Verkoudheid is het gevolg van een virus dat in je speeksel zit. En dat wordt in kleine druppeltjes via praten, hoesten of niezen verspreid. Die jas aantrekken? Heeft dus niks met je verkoudheid te maken. Maar toch blíjven generaties moeders en vaders dat zeggen.

 

En er zijn meer van dat soort hardnekkige fabeltjes. Want eh… denk jij nog steeds dat kinderen druk worden van suiker? Fake news! Wetenschappers onderzochten kinderen én ouders na kinderfeestjes, en het grappige is: ook de kinderen die suikervrij hadden gegeten, waren hyper na die feestjes. En … ook de ouders die dáchten dat hun kind suiker had gekregen – wat dus niet het geval was – dachten dat hun kind drukker was. Ha!

 

Hoe ik dat weet? Uit een boek met vijftig van dit soort hardnekkige fabeltjes. ‘Plassen over kwallenbeten’ heet het, en drie biologen vertellen hierin waaróm die misvattingen dus niet kloppen. Ontzettend leuk om te lezen, en ik weet zeker dat jij ook een paar wijsheden verkeerd in je hoofd hebt opgeslagen – of tegen je kinderen vertelt.

 

Want dat er op je tong vijf verschillende smaakzones zitten (een voor zuur, een voor zoet, een voor zout, een voor bitter en een voor umami)? Gewoon niet waar! Dat staat dus gewoon verkeerd in sommige biologieboeken!

 

 

Maar deze wijsheid is toch wel heel bijzonder. Het heeft te maken met de titel van het boek. Dat je over een kwallenbeet moet plassen om de kwallenbeetpijn tegen te gaan. Dacht jij dat ook? Lariekoek again! Maar weet je hoe dit gerucht de wereld in is geholpen? Dat kwam door de hyper-goed bekeken tv-serie Friends. Monica was gebeten door een kwal, en een lollige scenarioschrijver had bedacht dat het grappig voor de serie was om als remedie over die beet heen te plassen. En echt, dit trucje ging gewoon zijn eigen leven leiden. Er zijn écht mensen geweest die dat A. hebben gedaan. B. daarna beweerden dat het beter ging. O, o, wat ben ik blij met dit boek. Nu kan ik mezelf en mijn omgeving in elk geval behoeden voor dat plasje over onze voetzolen. En kan ik over 49 andere dingen in ons dagelijks leven – als een rechtgeaarde brilsmurf – ‘Fake News’ roepen. En dat is dan nog waar ook!

 

Plassen over kwallenbeten
Geschreven door biologen
en wetenschapsjournalisten
Maartje Kouwen,
Steijn van Schie en Koen Moons,
Nederlands Instituut voor
de Biologie, € 9,90

 

Door: Beatrijs Bonarius

Beatrijs Bonarius is tekstschrijver & eindredacteur. Een mediavreter, zoals ze zelf zegt. Met een vrolijke, scherpe blik – en dito toetsenbord – kijkt ze voor Franska naar de actualiteit.

Afbeelding van Beatrijs Bonarius