De lekkere lekkerbek

En alles wat Janny nog meer heeft meegemaakt deze week

 

 

Superblij waren wij, met de eerste reacties op ‘De Nieuwe Lekkerbek’. Blij omdat er meteen luchtig en vrolijk over eten gepraat kon worden, zonder dat strenge, belerende vingertje met wat je wel en niet mag eten. Blij ook omdat smaken meteen mochten verschillen en dat dat zelfs leuk is. En dat gekke combinaties net zo goed een schot in de roos kunnen zijn, als een misser eerste klas. Tussen de regels door viel er ook nog heel wat te leren. Zo innoveren we wat af in de keuken. Plotseling is er zomaar een uitvinding waarvan je je afvraagt waarom niemand die ooit eerder bedacht. In deze uitzending zit er zo één. Twee lokale producten worden gecombineerd tot iets heel nieuws en superlekkers. Ik ben geen jurylid dus mag ik zeggen dat deze stiekem een van mijn favorieten is. Gewoon omdat ie ambachtelijk gemaakt is met eerlijke, simpele ingrediënten en toch totaal verrassend. Iets wat er nog niet was; een snack, warm en smeltend, die ter plekke voor je wordt klaargemaakt. Benieuwd naar wat dat is? Kijk straks maar!

 

 

Ik was ook in het Rijksmuseum om schilderijen te laten zien. En in Gouda bracht ik een bezoek aan een stroopwafelfabriek. Wij zijn namelijk een land van wafeleters. Niet zoals onze Zuiderburen, van voornamelijk dikke wafels, maar van dunne wafeltjes en stroopwafels. Op kermissen, met oudjaar en vroeger op het ijs; we aten en eten ze het hele jaar door en dat vind je terug op oude schilderijen en in oude voorwerpen. Kijk maar eens in het Rijksmuseum naar de antieke poppenhuizen. Of gluur eens met extra belangstelling naar de keuken. Naar de koekenpannen en de wafelijzers die in open vuur gelegd of gehangen werden, op een treeft – een soort driepoot waar pannen boven het open vuur op geplaatst konden worden en ook het oud Nederlandse woord voor een soort rooster -. Het zegt iets over onze eetcultuur van een paar honderd jaar geleden. En verkijk je niet op koken op open vuur, want dat was pas knap. Niks simpel je temperatuur terugschakelen, maar je ogen erbij houden en goed kijken wat er gebeurde.

 

Hoe meer ik lees, hoor en kijk, hoe meer ik me realiseer hoeveel we niet weten, wat er verloren is gegaan. Daarom is het zo belangrijk te leren van elkaar, van ons verleden, van andere culturen. Er valt heel veel te ontdekken. Neem nou bijvoorbeeld die schilderijen van Avercamp waar ik in de uitzending voor sta in het Rijksmuseum. Heb je je ooit afgevraagd waarom er zoveel schilderijen van schaatsgezichten zijn in de 17e eeuw? Omdat er in die eeuw – zoals we nu een waanzinnig hete en droge zomer hebben – jaren achter elkaar erg strenge winters waren, met maandenlange vorst. Een mini-ijstijd waarin iedereen, jong en oud en arm en rijk, schaatste. Op het ijs golden, vond men, niet dezelfde wetten als op het land en daarom was het op het ijs een losbandige toestand waarbij hoererij werd toegestaan (niet echt aangenaam bij die temperaturen lijkt me) en flink werd gegokt en gedronken. Want die zopie (en slemp) uit koek en zopie was niet bepaald chocolade of anijsmelk, maar sterke drank of bier (denk maar aan het woord zuipen en slempen).

 

Weetjes saai? Nee toch? Ga je kijken vanavond?

 

 

Door: Janny van der Heijden

 

Janny van der Heijden draagt graag jurken, pakjes en hoge hakken. Bekend als stijlvol jurylid van Heel Holland Bakt en presentatrice van Landinwaarts, schrijft ze dagelijks over eten, drinken en koken en proeven. Dat doet ze elke zondag bij ons. Janny schreef verschillende kookboeken. Ze heeft twee zoons en is oma van twee kleindochters