Altijd iets te doen: mijn jeugd zonder verveling

Toen ik zelf jong was, moest ik altijd wel íets van mijn moeder. Waar het op neerkwam is dat lanterfanten niet voor me was weggelegd en dat ik me nuttig moest maken, mijn handjes moest laten wapperen. Het woord ‘verveling’ had geen betekenis voor me omdat ik geen clou had wat het was om me te vervelen.

Als de afwas klaar was, moest ik aan mijn huiswerk en als mijn moeder me overhoord had, was het tijd om boodschappen voor haar te doen of haar te helpen om de was op te hangen. Mijn drie broers staken geen poot uit. Mannen hadden ‘vrijstelling’ want die moesten later nog genoeg taken volbrengen als ze als kostwinnaar voor hun gezinnen moesten zorgen – terwijl hun vrouwen het huishouden deden.

Vrijheid als reactie: mijn eigen dochter opvoeden

Toen ik zelf een dochter kreeg, nam ik me voor om haar heel veel tijd te gunnen om lekker aan te klooien, want ik geloofde er heilig in dat het goed voor haar ontwikkeling was om door eigen ervaring wijs te worden. Daarbij wilde ik haar ook niet onthouden om fouten te maken.

Waarschijnlijk was ik als reactie op mijn eigen opvoeding een beetje naar de andere kant doorgeslagen, want mijn dochter werd op de basisschool al regelmatig de klas uitgestuurd omdat ze zich niet aan regels wilde houden. Op de middelbare school doubleerde ze twee klassen omdat ze geen bal uitvoerde en ze was al bijna dertig toen ze eindelijk klaar was met haar studie en een baan kreeg – die ook nog eens parttime was omdat ze tegen die tijd haar eerste kindje verwachtte.

De nieuwe generatie: mijn strenge dochter als moeder

Haar dochter is inmiddels acht en het verbaast me om te zien hoe mijn dochter haar opvoedt. Ik vind haar tamelijk streng en best rigide. Ze zit haar dochter constant in haar nek te hijgen – op een manier die me nota bene aan mijn eigen moeder doet denken.

Een dagje schoolziek – wat ik haar een paar keer per jaar gunde en waar ze met heel veel plezier aan terugdenkt – is uit den boze. Als mijn kleindochter zegt dat ze zich niet lekker voelt, staat mijn dochter al met de thermometer klaar en als ze geen verhoging heeft, moet ze naar school. Na school is het eerst huiswerk maken geblazen en pas als alles af is, mag er even gechilld worden. Al wordt ook dan de ‘schermtijd’ scherp in de gaten gehouden en is voor de buis hangen er niet bij.

Moeder en dochter: een gesprek over opvoeding

Soms zeg ik er wat van, maar dat heeft allesbehalve de uitwerking die ik ermee beoog.

‘Mam,’ zei mijn dochter laatst, ‘jij was er altijd trots op hoe je me hebt opgevoed en dat je me zo vrij liet. Maar heb je je nooit gerealiseerd dat ik altijd precies heb gedaan wat ik zelf wilde en me nooit ergens iets van aantrok? Ik had denk ik meer kunnen bereiken in mijn leven als je me wat meer richting had gegeven. Ik ben een stuk strenger omdat ik mijn dochter ervoor wil behoeden om altijd maar de weg van de minste weerstand te bieden. Ik wil dat ze leert om te vechten als dat nodig is, want ik denk dat ze daar garen bij spint in haar verdere leven.’

De balans vinden tussen vrijheid en structuur

Misschien ligt de waarheid in dit geval wel in het midden en slaagt mijn kleindochter erin dat gulden midden te vinden als zij straks moeder wordt. Per slot van rekening zijn we allemaal het product van onze opvoeding.

Lottie ’s naam is gefingeerd. Haar echte naam is bekend bij de redactie.

Er is veel over te vertellen, over moeders en dochters. Daarom hebben we er een reeks van gemaakt waarin elke week andere moeders en/of dochters aan het woord komen. Allemaal met relaties waar we ons aan kunnen spiegelen, in kunnen verdiepen, over kunnen verbazen, van kunnen genieten en van kunnen leren.

Heb jij een moeder/dochter verhaal dat je wilt delen? Dat kan ook anoniem. Als je mailt naar info@franska.nl onder vermelding van ‘moeders en dochters’ nemen wij contact met je op.