Haar inhuldiging in 1980 kan ik me nog zo voor de geest halen. Ik was 12, maar het maakte grote indruk op me, net als de rookbommen en de krakers in de straten. Het waren de hevigste rellen sinds de Tweede Wereldoorlog. Ik zie haar nog staan op het balkon van het Paleis op de Dam—ze vertrok geen spier. Een dag na de kroning bezocht ze de gewonde ME’ers in het ziekenhuis, alsof ze daarmee dankjewel wilde zeggen. In de 33 jaar dat Beatrix koningin was, legde ze 52 staatsbezoeken af, ontving ze talloze buitenlandse gasten en stond ze haar mannetje als alleenstaande moeder van drie puberzonen, terwijl haar man (en steun en toeverlaat) kampte met psychische problemen. Een turbulente periode, waarin de staatszaken altijd maar weer doorgingen.

Tante Trix

Vanaf vanavond is er een mooi drieluik over (inmiddels prinses) Beatrix te zien op Videoland, vol met archiefmateriaal en anekdotes van mensen die ‘Trixie’ goed hebben gekend—van een vriendje uit de Canadese kleuterklas, waar Beatrix als kind de oorlog doorbracht, tot dames die ze tot haar beste vriendinnen rekent. Een eerlijk verhaal is het ook, want de docu laat pijnlijk duidelijk zien hoe ze zich mengde in de partnerkeuze van haar nichtje Margarita, die destijds getrouwd was met Edwin de Roy van Zuydewijn. Het echtpaar was ervan overtuigd dat Tante Trix hen liet afluisteren. Dat werd een rel van jewelste en betekende zelfs dat Margarita en haar man niet welkom waren op het huwelijk van Willem-Alexander en Máxima en de uitvaart van Claus.

Moeder des Vaderlands

Toch overheerst het beeld van een koningin die, ondanks de afstand van haar rol, toch dicht bij haar onderdanen stond. Zoals ze slachtoffers troostte na de Bijlmerramp, of op haar verjaardag genoot van een door de zon overgoten wandeling in Amsterdam en spontaan op haar wangen werd gezoend. Beatrix was daarom misschien wel de beste koningin ooit. Ze was er gewoon.