Franska.nl

De wereld via algoritmes en twitterfeeds

 

‘Als je de wereld alleen nog binnenkrijgt via algoritmes, snelle nieuwsberichten, Twitter-feeds en reclames – dan ben je verloren. Dan word je bestuurd door hebberigheid, angst of woede, of door de waan van de dag.’

 

 

Deze zinnen zijn van schrijver Raoul de Jong, en ze raakten ze mij diep toen ik ze las in een interview met hem.

 

Want zo is het ook! We zijn ook verloren als we anderen laten bepalen wat we binnenkrijgen. En dat is precies wat we tegenwoordig de hele dag doen. De commercie en de grootste schreeuwers bepalen wat wij zien. Als er ergens gemat wordt, dan krijgt dat aandacht. Als er gesloopt, gedood, gevochten en gescholden wordt, dan komt er meteen een journalist op af. Maar als er gezorgd wordt? Pas als de verzorgenden het straks echt niet meer aankunnen, wordt zoiets een beetje interessant. Of als er fouten gemaakt gaan worden door oververmoeidheid, pas dán zal er volop aandacht komen voor de zorg.

 

En dan nog zullen sommigen zich er niet echt in verdiepen, maar hun mening baseren op de koppen die erboven staan, of de hashtags die eronder hangen. Maar we kennen toch allemaal wel de roddelkoppen als ‘Heeft Willem-Alexander een minnares?’ En we weten van tevoren dan al dat daaronder zal staan ‘Nee, hij heeft géén minnares.’

 

Of: ‘Gezinsuitbreiding bij prinses Beatrix!’ Ook zoiets! Is ze zwanger, zou je dan kunnen denken. Maar je weet eigenlijk al dat ze een nieuwe hond heeft.

 

En toch bepalen steeds meer mensen hun inzichten en wereldbeeld aan de hand van dit soort korte kreten. En dat geven ze dan als waarheid weer door aan de volgende, die dat dan weer aanneemt als een koe. ‘Sjaan zegt ‘t, dus dan zal ‘t wel zo zijn.’ ‘Ahmed heeft ’t ergens gelezen, dus dan zal ’t heus wel kloppen.’ Maar even checken, ho maar!

 

En misschien komt dat ook wel door de enorme hoeveelheid aan waarheden die we tegenwoordig over ons uitgestrooid krijgen. Je hebt gewoon geen tijd meer om alles te checken. Vroeger las je ’s morgens de krant en keek je ’s avonds naar het NOS-journaal. Maar nu? Ik begon tot voor kort ’s morgens al met zeven online kranten voor mijn werk. Zeven!! En daar ben nu dus mee gestopt.

 

Overdag werd ik dan bedolven onder de pushberichten, en ’s avonds keek ik naar het halfachtjournaal van RTL4 dat naadloos overging in het achtuurjournaal van NPO1. Waanzin! Exact dezelfde onderwerpen kreeg ik dan voorgeschoteld, maar toch weer vanuit een andere invalshoek. Bij de ene zender gaat het net iets meer om de sensatie dan bij de andere, bijvoorbeeld. En bij Hart van Nederland kreeg ik dan later ook nog te zien wat Nederland daar allemaal van vond! Zeventien miljoen inwoners, en als daar dan duizend van reageerden op de enquête van Hart van Nederland dan vonden “we” daar dus iets van. Maar dat is niet zo, hè! Duizend SBS-kijkers vinden daar dan iets van. En dat is maar één zeventienduizendste van het land!

 

‘En wat we ook vaak vergeten is dat we een keuze hebben. Zelfs in een oorlog hoef je niet te geloven dat de ander de vijand is’, zegt Raoul de Jong in het interview ook nog. En zo is het!

 

Lees iets bijvoorbeeld nog een keer. Kijk eens waar het verhaal vandaan komt en check of de feiten wel (zouden kunnen) kloppen. Maar geloof in godsnaam niet al dat geschreeuw op Facebook en Twitter. Ik zie daar soms dingen voorbijkomen waar mijn verstand van op nul springt. En degene die de berichten gepost heeft, stond blijkbaar ook even uit. 

 

Onrust in de wereld is levensgevaarlijk. En onrust op sociale media al helemaal. Meningen zijn geen feiten! En meningen mogen, maar leugens zouden eigenlijk verboden moeten worden.

 

Maar ja… hoe maak je het onderscheid als algoritmes bepalen wat wij te zien krijgen? Doodeng vind ik het worden.