‘Ik was niet van de antiautoritaire hippieopvoeding à la zeventiger jaren, waarbij vrijheid en zelfontplooiing centraal stonden, regels uit den boze waren en kinderen alle ruimte kregen om de wereld zelf te ontdekken. Maar bepaald streng was ik ook niet voor mijn dochters. Ik hechtte eraan om ze fatsoen mee te geven. Zo was liegen een doodzonde en werd eerlijkheid beloond. Ik heb geprobeerd om empathische wezens van ze te maken, op te komen voor de zwakkeren, rekening te houden met een ander, op school niet te pesten. Toen ze klein waren en niet konden slapen of bang waren in het donker, nam ik ze bij ons in bed. Soms mocht er gesnoept worden, maar over het algemeen werd er redelijk gezond gegeten. Toen ze in de puberteit kwamen, had ik liever dat ze een vriendje mee naar huis namen dan dat ze in het fietsenhok op school gingen experimenteren. En thuis een drankje doen vond ik ook oké, want ik had niet de illusie dat ze buiten de deur geen druppel zouden drinken en niet nieuwsgierig zouden zijn naar sigaretten of een pilletje. Ik probeerde het niet al te spannend te maken, zodat ze niet helemaal zouden losslaan zodra ze de kans kregen, en ik denk dat me dat aardig gelukt is, want allebei mijn dochters zijn opgegroeid tot stabiele vrouwen die goed in het leven staan en die – voor zover ik kan beoordelen – de juiste keuzes hebben gemaakt.
Mijn jongste dochter werd op haar zesentwintigste moeder van een dochtertje. Mijn oudste dochter volgde twee jaar later op haar dertigste. Ook zij kreeg een dochtertje. Hoewel de komst van mijn kleindochters mijn leven enorm heeft verrijkt, is de relatie met met name mijn oudste dochter er wel door veranderd, en dat bedoel ik niet per se positief. Zij en haar man zijn nogal rechtlijnig als het op opvoeding aankomt. Ze werken allebei fulltime en het vergt behoorlijk wat kunst en vliegwerk om twee verantwoordelijke banen te combineren met het ouderschap. Drie dagen crèche worden afgewisseld met oppasoma’s en -opa’s. De instructies die we telkens krijgen, liegen er niet om en de lijst met dingen die niet mogen is heel veel langer dan de lijst met wat er wel mag.
Hun dochtertje is een moeilijke slaper, maar bij haar blijven zitten totdat ze slaapt, mag niet en haar in bed nemen wordt ongeveer als een doodzonde betiteld. Overdag mag er alleen maar water worden gegeven om te drinken en zelfs als het buiten erg warm is en het zou helpen om haar meer te laten drinken door een slokje appelsap aan haar fles toe te voegen, mag dat niet. ‘Niet nodig,’ vinden mijn dochter en haar man. Nu probeer ik me echt wel zoveel mogelijk aan hun regels te houden, maar er zijn van die dingen die zo tegen mijn eigen natuur indruisen dat het niet lukt om me aan hun instructies te houden. Zo kan ik het niet over mijn hart verkrijgen om een kindje van nu bijna twee jaar elke keer huilend in haar bedje achter te laten en net zo lang te moeten wachten totdat ze zich in slaap heeft gehuild.
Ik heb mijn dochter gevraagd wat er in vredesnaam mis mee kan zijn om een kindje geborgenheid te bieden op momenten dat het zich blijkbaar niet senang voelt. Haar antwoord was dat ze er niet aan willen en kunnen beginnen om er telkens bij te blijven zitten. Kan ze zich nog herinneren dat zij als kind vaak bij ons in bed mocht, vroeg ik haar daarna. Dat kon ze zich zeker, zei ze. En wat ze zich ook herinnerde, is dat ze vaak deed alsof ze bang was omdat ze het gewoon gezelliger vond bij ons dan alleen. Was ze daar dan slechter van geworden? ‘Misschien niet,’ zei ze. ‘Maar ik wist wel altijd precies wat ik moest doen om mijn zin te krijgen van jou. En zo ver wil ik het bij mijn eigen dochter niet laten komen.’
Ik was er altijd van overtuigd dat opvoeden niet meer is dan gewoon doorgeven wat je zelf hebt meegekregen. In mijn geval kopieerde ik inderdaad mijn moeder. In het geval van mijn jongste dochter zie ik mezelf ook weer terug. Maar mijn oudste dochter lijkt in dit opzicht wel een vreemde voor me. Makkelijk vind ik dat niet, maar er veel aan veranderen kan ik ook niet. Per slot van rekening is het hun kind en ga ik er niet over hoe ze dat opvoeden.’
Mabels naam is gefingeerd. Haar echte naam is bekend bij de redactie.
Er is veel over te vertellen, over moeders en dochters. Daarom hebben we er een reeks van gemaakt waarin elke week andere moeders en/of dochters aan het woord komen. Allemaal met relaties waar we ons aan kunnen spiegelen, in kunnen verdiepen, over kunnen verbazen, van kunnen genieten en van kunnen leren.
Heb jij een moeder/dochter verhaal dat je wilt delen? Dat kan ook anoniem. Als je mailt naar info@franska.nl onder vermelding van ‘moeders en dochters’ nemen wij contact met je op.
