Teringjantje, wat duurde die documentaire – of eigenlijk documentaires, want het waren er twee – lang zeg. Zo’n vier uur. Ik had beloofd er een stuk over te gaan schrijven, dus ik moest het helemaal uit kijken. En dat duurde dus maar. En het was afschuwelijk.
Maar goed. Het gaat hier niet om mij. Wel om twee hoofdpersonen die alle tijd nodig hadden om gedetailleerd te beschrijven hoe ze onder betovering van Michael Jackson kwamen. Inclusief hun familie. Hoe ze elkaar leerden kennen (met een dubieuze hoofdrol voor hun moeders). Hoe de logeerpartijen van de jongens op Neverland ontstonden. En hoe ook de ‘sexual stuff’ begon. En zich ontwikkelde. Het was zó gedetailleerd, dat ik nooit meer gedachteloos naar Peter Pan kan kijken. Er hing namelijk een poster van Peter Pan op de slaapkamer van Michael, die de zevenjarige Wade zag als hij op z’n knieën …
Het was zó gedetailleerd … Mijn beeld van Michael is hiermee voorgoed beschadigd. Maar dat valt in het niet bij de beschadiging van deze jongens. Áls je het tenminste gelooft. Want ik schreef er vorige week ook al over: deze documentaire is ronduit omstreden. Er schijnen feiten niet te kloppen (Twitter staat er vol mee), en hoe je het wendt of keert, de twee mannen hebben meineed gepleegd. Of dat nu vroeger was, of nu. En Michael kan zich niet meer verdedigen, ook niet fair. En … zijn de mannen niet gewoon uit op geld?
Maar de details, lieve mensen. De gruwelijke details. De betovering door Michael. En niet alleen van de jongens zelf, ook van hun moeders), het aanbidden, het houden van, en willen liegen voor zijn liefde … De beelden van Michael, met altijd dat handje-vasthouden van zo’n jongetje. Het geld, de hysterische fans, dat zachtmoedige (overdagse) gedrag van Michael, het bijzondere feit dat hij regelmatig 6 uur lang (!) naar zijn 7-jarige vriendje belde,
de moeders die het allebei geweldig vonden en het beste voor hun zoontjes wilden, er niets achter zochten … Zinnen van de kereltjes als ‘Ik wilde Michael blij maken’, ‘Hij zei dat als iemand het ooit ontdekte, we elkaar nooit meer konden zien en ik de gevangenis in moest.’
Zó onvoorstelbaar. En toch gruwelijk geloofwaardig.
Kijk. Niemand van ons kan ooit weten wat er in die slaapkamer (en in de huisbioscoop, en in zijn appartement in LA, en … en … ) in al die nachten is gebeurd. Ook de FBI kan dat met terugwerkende kracht niet meer onderzoeken. Dus niemand van ons kan zeggen wát er nou wel of niet is gebeurd.
Wel wordt hier de kern van misbruik blootgelegd. Hoe zo’n betovering of inpalming verloopt, hoe iemand zijn onwetende slachtoffer meeneemt in de val, het kind medeschuldig maakt, dat zo’n kind daarmee vol schaamte zit, maar – o zo tegenstrijdig – ook vol liefde, en daarom dader blijft verdedigen.
Ik kan het niet mooier formuleren dan Iva Bicanic, de psychologe die tussen de twee documentaires door aan het woord kwam. ‘Leaving Neverland gaat over de complexiteit van de dynamiek van seksueel misbruik. Niet over de spin of de vlieg, maar over het web van geheimhouding, isolatie, verwarring, mindtwisters, afhankelijkheid, schuld, schaamte, loyaliteit, dubbellevens, verstrikking en eenzaamheid.’
Bam.
Ik vind het ingewikkeld. Ik wil helemaal niet twijfelen. Ik wil gewoon naar zijn geweldige muziek blijven luisteren. Maar ik weet niet of dat nog net zo onbevangen kan als vroeger. Mijn beeld van Michael is beschadigd. Maar die beschadiging valt hoogstwaarschijnlijk in het niet bij de beschadiging van die jongens.