Franska.nl

Zelf mogen bepalen wanneer het goed is geweest

En zelf over je einde mogen beschikken. Dat is waar deze Chris zich sterk voor maakt.

 

Toen mijn moeder de diagnose kanker kreeg besloot ze om géén chemo te ondergaan. Ze koos voor waardigheid en daarmee mogelijk ook voor een korter leven. Wij – mijn vader, mijn zus en ik – accepteerden haar besluit, want we waren van mening dat zij het recht had om zelf over haar lijf en haar leven te beschikken.

 

Toen mijn vader twee jaar na mijn moeders dood werd afgevoerd naar het ziekenhuis met klachten die veel van een hartinfarct weghadden, schreeuwde hij bij binnenkomst op de eerste hulp dat hij niet gereanimeerd wilde worden. Hoewel hij nooit een niet-reanimerendocument had ondertekend werd zijn wens stilzwijgend gehonoreerd. Hij werd meteen aan de morfine en dormicom gelegd en overleed minder dan 48 uur later – wij hielden de doodsoorzaak op een gebroken hart. Hoewel zijn dood ons – mijn zus en mij – overviel en een gapend gat achterliet, respecteerden wij zijn besluit om zijn einde zelf te regisseren. Het was zijn volste recht om klaar te zijn met het leven en daar zelf over te beschikken

 

Chris Zijdeveld (77) vertelt in het AD van donderdag jl. dat hij het tegendeel van levensmoe is, maar dat hij wel precies weet wanneer het mooi is geweest. Dus strijdt hij ervoor zijn eigen dood te mogen bepalen. Niemand mag zijn leven rekken als hij dat niet wenst en hij wil zelf zijn levenseinde bepalen. Behalve Chris hebben honderden mensen zich al aangemeld voor een discussieavond met als thema ‘Zelf jouw levenseinde bepalen’. Het is een onderwerp dat de samenleving niet lichtvaardig opneemt, maar dat door Chris met een zekere lichtheid tegemoet wordt getreden.

 

Als zijn tijd is gekomen wil hij niet van de tiende of de twaalfde etage springen of zich voor de trein gooien – ‘en anderen met de rotzooi opschepen’. Maar wat zijn de opties? Zeker als je ook nog eens het risico wilt uitsluiten om ooit in medische handen te vallen en kunstmatig in leven te worden gehouden? Chris vindt daarom dat hij na zijn 75’ste het zelfbeschikkingsrecht over zijn leven moet hebben en niet afhankelijk mag worden van een arts. Natuurlijk is hij lid van de Coöperatie Laatste Wil (CLW) die zich inzet voor ‘een middel’ dat mensen in huis mogen hebben om zelf ‘de regie over hun leven in handen te hebben’.

 

Maar dat middel is er nog niet echt en de maatschappelijke discussie over de voors en tegens is nog niet beslecht. Vooralsnog heeft Chris voor zijn huisarts exact gedefinieerd wat hij uitzichtloos en ondraaglijk lijden vindt – één van de zes zorgvuldigheidseisen voor euthanasie. Zo wil hij absoluut niet dement worden en ook niet in een karretje terechtkomen. Hij is een vrolijk mens en hij wil nog een poosje mee, maar hij heeft niet het eeuwige leven en als zijn tijd is gekomen wil hij een vredige dood.

 

Wie zijn wij om daar iets van te vinden? Chris heeft immers het volste recht om op een gegeven moment klaar te zijn met zijn leven en zelf over het einde te beschikken.