Franska.nl

Ze had nooit gedacht dat dit haar ooit zou overkomen, mijn vriendin van het eerste uur, maar hun geld is helemaal op

En behalve dat dat idee haar verschrikkelijk aanvliegt, schaamt ze zich ook kapot. 

 

We gaan al heel lang samen terug, deze vriendin en ik. Zo lang dat het inmiddels vanzelf spreekt om altijd alles delen. Maar dit keer voel ik dat er iets aan de hand is en blijft ze ontkennen. ‘Nee joh, hoe kom je daarbij? Wat zou er aan de hand moeten zijn?’ Het zal nog even duren voordat de aap uit de mouw komt. Ze had nooit gedacht dat dit haar ooit zou overkomen, maar het geld is op. Haar man heeft altijd een eigen bedrijf gehad, altijd goed verdiend, maar daar kwam door allerlei oorzaken de klad in. Opdrachten droogden op, reserves moesten worden aangesproken en de bodem van de reservepot is ook al in zicht.

 

Het enige wat hun nog rest is het huis te verkopen en ergens een flatje te gaan huren. En behalve dat dat idee haar verschrikkelijk aanvliegt, schaamt ze zich ook kapot. Zij die altijd genoeg te verteren hadden, kunnen nu helemaal niets meer. De eerste onbetaalde rekeningen zijn al voorzichtig op een stapeltje in de la beland, zo nijpend is het probleem.

 

Is dit nou iets om je voor te schamen? Er rust wel een taboe op inderdaad. Financiële stress leidt al snel tot een negatieve spiraal en daarbij speelt schaamte volgens experts een zeer grote rol. Daarvan uitgaande zullen er deze winter een heleboel Nederlanders bijkomen die denken dat ze zich moeten schamen. De prijzen voor energie en boodschappen rijzen de pan uit en niet alleen de minima, ook de middeninkomens kunnen zelfs al niet meer rondkomen als ze de broekriem fors aantrekken. Het Nibud berekende in juli al dat een op de drie Nederlandse huishoudens nu al worstelt om de eindjes aan elkaar te knopen. En dan moet de zo gevreesde winter nog beginnen.

 

Minstens 1.500 euro per jaar moet er meer worden gereserveerd voor boodschappen. Tel daarbij op een gemiddelde van 4.000 euro extra per gezin per jaar voor energie en je zit op extra maandlasten van om en nabij de 460 euro. Het kan in Nederland de kant op gaan van de Verenigde Staten, waar volgens recent onderzoek van de American Psychological Association liefst 90 procent van de Amerikanen last heeft van financiële stress.

 

Nu zou je kunnen zeggen: een beetje geldstress is zo erg niet, als je maar het juiste doet. Even de broekriem aanhalen en wachten op betere tijden, zoiets. Maar zo simpel is het toch echt niet. Want juist bij geldstress hebben wij mensen de neiging om ervan weg te vluchten en het verkeerde te doen. De kans op impulsaankopen wordt bij geldstress juist groter. Je vermogen om verleidingen te weerstaan neemt af. Omdat je zoveel stress hebt, ben je eerder geneigd jezelf te verwennen.

 

Mijn vriendin had lange tijd het idee dat ze er wel uit zouden komen. Maar net als heel veel andere mensen in diezelfde positie overschatte ze zichzelf en werden de financiële problemen van kwaad tot erger. In plaats van zich te schamen had ze hun problemen beter aan kunnen kaarten. Bij budgetbureaus, bij een financiële instelling of bij mij. Niet omdat ik de wijsheid in pacht heb, maar omdat twee altijd meer weten dan een en omdat het niet zo uit de hand zou zijn gelopen als ze het probleem eerder had onderkend.