Franska.nl

De begrafenis van een homoseksuele kennis, die aan aids was overleden, was deprimerend. Hij was wel vader van drie kinderen, dus het was destijds een heftig gebeuren om uit de kast te komen. Hij was afkomstig uit een gebied dat ferm is ingesnoerd door een knellende ‘Bible belt’. Zijn ouders hadden het in eigen kring nooit gehad over de reden van de scheiding en al helemaal niet over zijn ziekte. En toch vond zijn partner, die hiervan op de hoogte was, het toen nodig om tijdens de afscheidsdienst uitvoerig in te gaan op die twee feiten. Het voelde alsof hij zijn gram kwam halen. Daar zit je dan als ouders, als ex-partner en als kinderen. Je bent je zoon, ex-man en vader kwijt en alle ellende uit zijn leven komt voorbij, met wat vileine trappen richting ouders. Je kunt zo iemand moeilijk de mond snoeren op zo’n moment. Vergeten waren de goede eigenschappen van Henk, of wat hij had betekend voor andere aidspatienten in zijn omgeving. En dat hij ondanks de scheiding een goede vader voor zijn kinderen was geweest en ze in harmonie met zijn ex-partner had opgevoed. Misschien wel dankzij die scheiding. Dat werd allemaal niet benoemd door de man met wie hij slechts twee jaar had samengewoond.

De tweede begrafenis, van een oude tante, verliep harmonieuzer, maar was van het soort dat je je een dag later niet meer herinnert.

Het moet gebeuren, dus we handelen het netjes af, zo zullen de familieleden hebben gedacht. Eén spreker, de dominee en wat muziek. Tante was vijfennegentig geworden, mooie leeftijd, niemand echt verdrietig. Ook bij mij konden de zakdoekjes in de tas blijven, mits ze erin gezeten hadden natuurlijk.

De derde bijeenkomst verliep totaal anders. Veel sprekers. Er werd gelachen en gehuild, er was een doorlopende fotocollage op een groot scherm van alle gedenkwaardige momenten uit het leven van deze vriend. Dit alles in een sfeer van liefde, vriendschap en bovenal humor. Nog nooit zo vaak gelachen tijdens een begrafenisbijeenkomst. Onze vriend zou het meesterlijk hebben gevonden. Kleenex was nodig, maar dan voor de lachtranen. Op het laatst verscheen er een foto van hem met een glas wijn. Er was geluid bij, we hoorden hem zelf zeggen: ‘Leuk dat jullie er zijn! En nu proosten mensen, op het leven. Op mijn leven, dat met jullie om me heen zo mooi was!’ Toen weer een (geleend) zakdoekje natuurlijk. Het zal duidelijk zijn: als mijn tijd gekomen is, kies ik voor deze derde variant. Waar ik benieuwd naar ben: hoe recht te doen aan de overledene? Wat zeg en doe je wel en wat vooral niet, tijdens het herdenken van een overleden vriend of familielid?