Ik ben er dol op: een vrolijk bosje bloemen op tafel. Staat gezellig, ruikt lekker en geeft memeteen het gevoel dat je het huis een beetje op orde hebt. Ik stad dus iedere zaterdag op de Grote Markt in Haarlem bij mijn vaste bloemenstal te dubben wat ik nu weer mee zal nemen. Gladiolen, pioenen, tulpen. De keuze is reuze en ik ga altijd dik tevree naar huis met een flink boeket. Maar wist je dat je met zo’n gezellige bos ook een portie gif in huis kunt halen? Dat zag ik in het consumentenprogramma Radar en daar schrok ik wel van. Gelukkig hoef ik ik m’n bloemen niet meteen in de groenbak te kieperen, maar een beetje opletten kan geen kwaad en wel hierom.

Onderzoek: 23 pesticiden op zes boeketten

In opdracht van het Radar dook de Avans Hogeschool in de wereld van pesticiden op bloemen. Ze haalden zes bossen bij gewone supermarkten en bloemisten. Wat bleek? Op die zes boeketten vonden ze in totaal 23 verschillende bestrijdingsmiddelen. Acht daarvan zijn zelfs verboden in de EU. En dan hebben we het dus over bloemen die gewoon op je eettafel kunnen staan. Gezellig, dat wel, maar misschien iets minder fris dan je zou denken.

Toxicoloog Paul Scheepers waarschuwt voorzichtig te zijn, vooral omdat nog lang niet alles bekend is over de cocktail aan stoffen die op die bloemen zit. Zijn beste tip is dan ook: koop die bos, maar was je handen na het bloemschikken. Geen slecht idee dus.

Bloemschikken met een vleugje chemie

Want het onderzoek van de Hogeschool keek niet alleen naar wat er op de bloemen zat, maar ook hoe ik daar als mens mee in aanraking kan komen. Allereerst via je handen, da’s natuurlijk logisch. Tijdens de zogenaamde ‘veegproef’ kwamen onderzoekers erachter dat je bij het vasthouden van de stelen als je ze schuin afsnijdt en ze vervolgens in de vaas zet al pesticiden op je huid krijgt. Zo werd op een simpel bosje rozen het middel clofentezinegevonden. Dat klinkt onschuldig, maar is sinds 2023 verboden in Europa vanwege gezondheidsrisico’s.

En dan was er nog een boeket waar carbendazim op zat – een stof die al sinds 2014 verboden is, omdat die invloed kan hebben op vruchtbaarheid en zelfs op erfelijk materiaal. Dit zijn geen stofjes waar je naast wilt zitten als je aan tafel met de krant aan de koffie zit.

Wat er onder je vaas ligt (en waarom dat ertoe doet)

Behalve naar aanraking, werd er ook gekeken naar de ‘neerslag’ van bloemen. Oftewel: dat fijne stoflaagje dat na een paar dagen onder de vaas op je tafel ligt. Volgens lector Jos Brouwers – die het onderzoek leidde – bevat ook die neerslag sporen van pesticiden. Vooral bij lelies werden er nog wat verboden stofjes gevonden. Niet in grote hoeveelheden, maar toch. (Gelukkig heb ik een hekel aan lelies en haal ik die nooit in huis) In de lucht rondom de bloemen werd gelukkig niets gemeten. Dus even diep snuiven aan je bosje rozen kan nog steeds zonder problemen.

Kunnen we zonder pesticiden?

Net als bij groente en fruit willen we ook perfecte bloemen. Zonder vlekje, kreukje of gaatje. Maar je moet je eigenlijk afvragen of dat nu wel zo slim is. En waarom mag een bloem er niet uitzien zoals de natuur het ooit bedoeld heeft? Dat is toch ook mooi?

Volgens kenners zijn er zeker alternatieven: siertelers in Nederland die helemaal zonder pesticiden werken, bijvoorbeeld. Bloemen kunnen prima zonder gif groeien, maar dat betekent wel dat we als consument wat minder streng moeten zijn op ‘schoonheid’. Een bloemblaadje met een plekje? Dat is dan maar zo. Net als bij biologische appels. Die smaken vaak juist lekkerder, toch?

Hoe herken je biologische bloemen?

De meeste bloemen die je in de winkel koopt komen uit het buitenland en daar gelden vaak andere regels. Zo worden de meeste rozen die je bij de super om de hoek koopt, geteeld in Afrika waar ze het niet zo nauw nemen met het gebruik bam pesticiden. Bovendien staat op een verpakking zelden waar de bloemen vandaan komen. Heel onhandig, zeker als je bewuster wilt kopen.

Gelukkig zijn er wel keurmerken die je kunnen helpen. Zo herken je biologische bloemen aan het groene blaadje-logo van de EU. Andere keurmerken zijn MPS-A, On the Way to PlanetProof en natuurlijk gewoon het woordje ‘biologisch’ zelf. Op de site van Milieu Centraal kun je precies zien wat welk keurmerk betekent – handig als je door de bloemetjes het bos niet meer ziet.

Pluk je eigen gifvrije bosje

Wil je echt zeker weten dat je bloemen vrij zijn van gif? Dan is er nog een leuke optie: ga zelf bloemen plukken bij een biologische pluktuin. Superleuk om te doen, helemaal met vriendinnen of als je kleinkinderen hebt. Deze bloemen zijn vaak ook nog betaalbaarder dan een kant-en-klare bos uit de winkel. Ook kun je online biologische snijbloemen bestellen of eens op bezoek gaan bij een biologische teler. Verser wordt je boeket niet en je weet precies wat je in huis haalt. Want bloemen zijn prachtig, maar een beetje opletten kan dus geen kwaad.

Bron: Radar Avrotros