Telkens weer die oorlog
Mijn kinderen (beiden in de dertig) vroegen mij laatst wat volgens mij het grootste verschil was tussen hun generatie (millenials dus) en de mijne (babyboomers).
Daar hoefde ik niet over na te denken: de oorlog. In mijn jeugd hing de oorlog als een schaduw over bijna alle gebeurtenissen en elk gesprek. Mijn vader had in een kamp gezeten en mijn moeder was als onderwijzeres in een volkswijk in Amsterdam-Noord meer bezig geweest met eten voor de kinderen in de klas verzorgen, waarvoor zij dagelijks naar de boeren in de buurt fietste (ja, op houten banden), dan met onderwijs.
Zoals in vele gezinnen werd er niet vaak verteld over de gruwelijkheden, maar het besef dat er vlak voor mijn geboorte iets had plaatsgevonden dat mijn verbeelding te boven ging, was bijna dagelijks te merken.
Zoals ieder kind had ik regelmatig enge dromen, gelukkig bleek bij wakker worden dat er niets gebeurd was; maar de beelden die mijn vader voor zich zag in zijn nachtmerries waren herinneringen aan echte gebeurtenissen.
Afkeer van Duitsers in het algemeen hebben mijn ouders eigenlijk nooit gehad. Zo’n tien jaar na de oorlog voerde onze eerste buitenlandse reis ons naar Duitsland. De haat, die met name mijn vader voelde, was gericht op specifieke personen zoals een kampcommandant die uitblonk in masochistische wreedheden.
De nasleep van de oorlog was voor mij vooral het besef dat mijn ouders iets meegemaakt hadden dat hun kijk op de wereld en op mensen voorgoed had veranderd. Lees een van de vele verslagen over de gruwelen van Auschwitz en je begrijpt waarom.
Mijn ouders zijn lang geleden overleden. Er waren de afgelopen periode momenten dat ik blij was dat zij er niet meer waren. Ik had hun niet gegund dat zij mee zouden maken dat mensen in 2021 met een Jodenster op demonstreerden tegen de beperkingen in de coronacrisis. Of dat een Nederlands Tweede-Kamerlid twitterde over de “holocaust”, daarmee duidelijk makend dat het voor hem de vraag was of die ooit echt had plaatsgevonden.
Maar natuurlijk ben je benieuwd of mijn kinderen een kloof ervoeren tussen hun en mijn generatie. Nou en of!
Het eerste dat bij ze opkwam, was internet. In mijn jeugd geen mail, geen Google, geen navigatie in de auto, niet even snel online eten bestellen en vooral: geen mobiele telefoons.
Ik kon dat natuurlijk niet ontkennen, de veranderingen veroorzaakt door internet zijn gigantisch. Opvallend en kenmerkend: ik noem verschil in ervaring, zij verschil in technologie. Hebben wij allebei gelijk? Zeker!
Door: Rob Versteeg
