Spoorloos stopt met zoeken
Derk Bolt kijkt terug op 30 jaar bijzondere televisie.
Ooit begon het met het terugvinden van verloren liefdes of oude vrienden, maar na verloop van tijd werd Spoorloos het programma waar je naartoe kon schrijven als je je onbekende biologische vader of moeder zocht. Schrijnende verhalen van mensen die dolgraag wilden weten op wie ze nou lijken, of ze dezelfde neus hebben als hun moeder, of dezelfde ogen als hun vader.
Weten waar je echt vandaan komt is zo belangrijk, dat vond ik altijd het mooie van dit programma. Vaak ging dat goed en vielen de vader of moeder en het kind elkaar huilend in de armen. Eind goed, al goed, zou je denken. Maar dat was niet altijd het geval. Want wat doe je als blijkt dat je moeder al haar hele leven aan de drugs is, of als je vader geen geld heeft om de rest van zijn gezin met je andere (half-)broers en zussen te onderhouden? Voel jij je dan verantwoordelijk om vanuit het rijke Westen geld te blijven sturen?
En wat nou als blijkt dat je biologische ouder eigenlijk niet zo in jou is geïnteresseerd? Dan staat je wereld voor een tweede keer op zijn kop. Ik kan me nog wel de afleveringen herinneren dat een vader of moeder een verloren zoon of dochter absoluut niet wilde ontmoeten soms omdat een nieuwe partner niet mocht weten dat ze bestonden. Verschrikkelijk om te zien, kun je nagaan hoe dat voor het kind moet zijn geweest.
In de afgelopen 30 jaar is het beeld over adoptie ook veranderd. Er zijn talloze schrijnende verhalen van adopties waarbij men het niet zo nauw nam met de regels. Ouders die jarenlang radeloos naar hun kinderen hebben gezocht omdat ze ze helemaal niet wilden afstaan maar onder valse voorwendselen werden meegenomen en als zielig babytje bij een dolgelukkige adoptievader en -moeder terechtkwamen. Nu blijkt achteraf dat sommige van deze nieuwe papa’s en mama’s werkelijk geen idee hadden van waar hun kindje nu eigenlijk echt vandaan kwam. Ook verschrikkelijk om te zien, kun je nagaan hoe dat voor het kind moet zijn als het erachter komt dat er willens en wetens met jouw papieren is gesjoemeld. Wat blijft er dan nog over van jouw identiteit?
Derek Bolt heeft het allemaal meegemaakt en kijkt op zijn programma terug met veel voldoening. Daarover zegt hij: “Er is ook zoveel moois gebeurd in die tijd. Zoveel mensen zijn herenigd, zoveel mooie verhalen verteld. En ik mocht daaraan meewerken. Die 30 jaar zijn voorbijgevlogen. Figuurlijk, maar bijna ook letterlijk. We hebben heel wat uren in het vliegtuig doorgebracht. Het waren stuk voor stuk mooie reizen. Ik besef heel goed dat ik veel van de wereld heb gezien dankzij Spoorloos. Ik zal dat reizen missen, de zoekers en de ontmoetingen en uiteraard de enthousiaste kijkers.”
Vanavond is de allerlaatste aflevering te zien. Pak de doos met tissues er alvast maar bij want het wordt vast en zeker een emotioneel afscheid. Bekijk de speciale extra Spoorloos-uitzending op dinsdag 23 juli om 21.30 uur bij KRO-NCRV op NPO 1 en NPO Start.
Beeld credits: Beeldbank KRO-NCRV