In de ban van Ferdi E.
Een weldenkend mens als Tim Krabbé volledig geobsedeerd door de man die Gerrit Jan Heijn ontvoerde en vermoordde?
Vijfenzeventig minuten zendtijd op prime time bij BNNVARA? Da’s niet iedereen gegund. Maar het duo Tim Krabbé en wijlen Ferdi E. hadden een bingo afgelopen maandag. Ik las er ’s anderdaags over in het NRC en het AD. Misschien was het wel omdat Angela de Jong kopte dat het misschien maar beter was dat ik de docu gemist had, dat ik ‘m toch ben gaan terugkijken. Schrijver Tim Krabbé dus (broer van Jeroen en ex van Liz Snoijink), compleet geobsedeerd door de man die Gerrit Jan Heijn in september 1987 ontvoerde en vermoordde.
Hij zocht de werkeloze huisvader uit Landsmeer 142(!) keer op in de gevangenis. Nam meestal een harinkje voor ‘m mee want daar hield hij zo van. Behalve die keer dat Ferdi van tevoren belde om te zeggen dat hij voor komende maandag liever geen haring wilde omdat hij na Tims bezoek nog wilde joggen en bang was dat zijn maag van streek zou raken van een visje. Onder het motto ‘u roept wij draaien’ laat Krabbé zich door deze man, ‘die geen penose was, want hij en zijn vrouw waren ontwikkelde, veellezende mensen’ dresseren. En wat Ferdi’s vrouw betreft, daar weet Krabbé ook over mee te praten want hij en deze Els Hupkes kregen een innige vriendschap die uitgroeide tot een liefdesverhouding. Al zou Els blijven wachten op haar man omdat dat nu eenmaal is hoe het gaat als het om echte liefde draait.
Naarmate ik langer zat te kijken raakte ik steeds meer verbijsterd. Verbijsterd over waarom een weldenkend mens als Tim Krabbé gebiologeerd over een man praat die, hoe je het ook wendt of keert, een koelbloedige misdadiger is. Over hoe het kan dat hij zijn misdaad nog ongeveer vergoelijkt ook – Ferdi E. had een moeilijke tijd doorgemaakt moet je weten en zijn moeder was ook al geen makkelijke geweest. Over hoe bezopen het is om een misdrijf ‘intelligent’ te noemen of ‘briljant’ – alsof dat het leed wat ermee veroorzaakt wordt minder maakt.
En dan nog even dit: Die docu bestaat hoofdzakelijk uit een in de Bijlmerbajes gefilmd interview met Krabbé door Twan Huys die voor dit doel ook vaak op bezoek in de bajes moest. Ook dat nog inderdaad, en ja, natuurlijk is de gedachte aan College Tour en Willem Holleeder nu onvermijdelijk.
Nog diep in gedachten over de vraag wat een dergelijke ‘docu’ wel niet teweeg moet brengen bij de nabestaanden van Gerrit Jan Heijn zette ik, om mijn gedachten nog even te verzetten, Pauw aan voor het slapen gaan en viel daar regelrecht met mijn neus in de zaak Nicky Verstappen en Jos B. die al meer dan een jaar zit te zwijgen als het graf. Eerst voelde ik een vreemde opluchting over het feit dat Peter R. opkwam voor de nabestaanden van Nicky in plaats van ‘verdachte’ Jos B. een hand boven het hoofd te houden. Totdat ik bedacht dit normaal is.