Hoe betrouwbaar zijn schooladviezen?
Het rammelt nogal eens op dat front.
Er zijn leerkrachten – en dan bedoelen we vooral de juffen en meesters die lesgeven aan kinderen uit de zogenaamde betere buurten of postcodegebieden – die tegen de tijd dat de schooladviezen bekend worden bezoek krijgen van ouders die het apert oneens zijn met het advies dat uit de eindtoets rolde. De voorbeelden van leerkrachten die onder druk worden gezet om de adviezen wat op te waarderen – en soms niet anders kunnen dan maar mee te buigen met de eisen van de ouders – zijn legio.
Maar het kan ook heel anders. Namelijk dat een kind wordt ondergewaardeerd en juist een te laag schooladvies krijgt. Dat laatste schijnt nogal eens voor te komen bij leerlingen met een migratieachtergrond. Van de week las ik het voorbeeld van een jonge vrouw die als baby van 9 maanden met haar ouders uit Iran naar Nederland kwam en al van jongs af aan wist dat ze later dokter wilde worden. Haar ouders waren druk met overleven in hun nieuwe land en op hulp of steun van docenten hoefde ze ook niet te rekenen, want die riepen dat ze nooit het vwo zou kunnen halen en dat ze het daarom maar beter uit haar hoofd kon zetten om dokter te willen worden. Dit soort opmerkingen schijnen vaker voor te komen bij kinderen met een migratieachtergrond. Maar ook bij kinderen wier ouders bijvoorbeeld laagopgeleid zijn of van het platteland komen. Het schijnt ermee te maken te hebben dat docenten vaak bevooroordeeld zijn en hun leerlingen – bewust of onbewust – willen beschermen door te zeggen dat ze niet op hun tenen moeten lopen en dat ze zich misschien niet thuis zullen voelen op het vwo.
De betreffende jonge vrouw uit Iran ging destijds niet bij de pakken neerzitten en vocht zich – mede dankzij een docent die haar potentie wél zag – omhoog van vmbo-kader via de havo naar de universiteit. Vorig jaar studeerde za af als arts en inmiddels werkt ze als cosmetisch arts én in de psychiatrie. Maar zij is de uitzondering. Meestal leggen kinderen en ouders met een migratieachtergrond of van een meer eenvoudige komaf zich wel neer bij het schooladvies – ook als dat onterecht is. En zijn het vooral de ouders uit de betere postcodegebieden die met hun vuist op tafel slaan en bikkelharde eisen stellen – zelfs als dat onterecht is.