Deze zondag is speciaal voor alle mantel­zorgers

 

Aan wie draag jij deze dag op?

 

Vandaag dragen we op aan de moeder van Hansje. Hansje lijdt aan anorexia en na haar ziekenhuisopname moest haar moeder onbetaald verlof opnemen om voor haar te kunnen zorgen. Dat zorgen moet zo ongeveer dag en nacht, want voordat haar moeder het weet kan Hansje zichzelf zomaar iets aandoen. Haar moeders leven is zo goed als tot stilstand gekomen. Behalve dat ze niet meer werkt is ook haar sociale leven in het slop geraakt en gaat haar huwelijk met Hansjes vader niet meer zo lekker. Maar ook al is het nog zo zwaar, Hansjes moeder is vastbesloten om stand te houden. Desnoods ten koste van haarzelf. Zo werkt dat immers met moeders en kinderen, vindt ze. ‘Voor je kind doe je alles.’

 

Vandaag steken we de loftrompet voor Jan Jaap. Jan Jaaps vrouw Catharina is dement. Eigenlijk gaat thuis wonen niet meer zo goed, maar Jan Jaap weet zich geen raad zonder zijn Catharina, waarmee hij al bijna vijftig jaar getrouwd is. Omdat zij altijd het huishouden deed is Jan Jaap met sommige dingen niet zo handig. Eten koken kan hij bijvoorbeeld niet écht. En laatst heeft hij de lakens verpest in de was. Gelukkig voor Jan Jaap zegt zijn vrouw er niets van – hij vermoedt omdat die het niet eens opmerkt. Jan Jaap moddert aan. Vooral omdat het aanmodderen hem in ieder geval nog een reden geeft om voor te leven. Hij denkt weleens dat hij diep in zijn hart niet meer wil leven als Catharina uit huis moet. Behalve als ze hem dan zou gaan missen. ‘Maar of dat er nog in zit?’

 

Vandaag brengen we een bloemetje naar Eva. Eva heeft een drukke baan en een jong gezin en daarnaast is Eva belast met de zorg voor haar alleenstaande vader. Die brak een jaar geleden zijn heup en sindsdien is het hommeles. Soms verdenkt Evan hem ervan dat hij zich beroerder voordoet dan hij werkelijk is. En soms is ze bang dat ze het niet veel langer uithoudt als hij haar weer eens voor rotte vis uitscheldt – om niets. Eva’s man is laatst op zoek gegaan naar een verpleeghuis voor zijn schoonvader. Maar daarvoor heeft hij een indicatie nodig en die krijgt hij niet. Eva droomde laatst dat haar vader weer van de trap was gevallen. Dit keer had hij de val niet overleefd. ‘Het was maar een droom’, dacht Eva toen ze wakker werd. En ze schaamde zich voor haar teleurstelling.

 

Cijfers

  • Nederland telt naar schatting zo’n vijf miljoen mantelzorgers
    waarvan er 750.000 zowel langdurig (meer dan drie maanden) als intensief (meer dan acht uur per week) hulp verlenen. 
  • Niet gek dus dat bijna 10% overbelast is. 
  • Ongeveer vijf op de zes mantelzorgers geniet van de leuke momenten van het zorgen. 
  • Eén op de vier werknemers combineert betaald werk met mantelzorg. 
  • Er zijn ruim één miljoen vrijwilligers actief in de hulp of ondersteuning.

 

Logeerzorg

Dankzij de ontelbare mantelzorgers die gemiddeld zo’n twintig uur per week zorgen, kan 70% van de dementiepatiënten thuis wonen. Speciaal voor al de overbelaste mantelzorgers is de zogeheten logeerzorg geïnitieerd. Het idee is dat de patiënt op vaste tijden een dag en een nachtje in een verzorgingshuis doorbrengt zodat de mantelzorger even op adem kan komen – zeg een soort dagbesteding, maar dan met een nachtje weg. Door deze zogeheten respijtzorg houdt de mantelzorger het langer uit en kan de patiënt langer thuis blijven wonen. Bijkomend voordeel is dat deze vorm van zorg de overgang naar verpleegzorg, op het moment dat het niet meer anders kan, minder drastisch en meer vertrouwd maakt.

 

Gemeenten

Veel gemeenten hebben een potje om mantelzorgers op deze speciale dag eens in het zonnetje te zetten – denk bloemetje, cadeautje, presentje, geld. Uit de cijfers van MantelzorgNL blijkt echter dat 78 van de 355 gemeenten hier geen budget voor heeft of dit budget heeft afgeschaft. 

 

Door: Brigitte Bormans

Brigitte werkte jarenlang als culinair journalist en schreef twee kookboeken. In 2004 werd ze directeur/eigenaar van Erfgoed Logies. Maar zonder schrijven kan ze niet. Gelukkig zag Franska wel iets in haar columns, kwam van het een het ander en mag er nu ook over andere zaken worden geschreven.

Afbeelding van Brigitte Bormans