Als je kind niet wil eten
Een film over anorexia. Caroline praat na met een moeder van een anorexia-dochter, samen met haar twee andere dochters. En die vinden wel wat van deze film.
Deze film is gemaakt door mensen die met een eetstoornis hebben geworsteld en bevat realistische beelden die voor sommige kijkers schokkend kunnen zijn. Met deze waarschuwing begint de Netflix-film ‘To the bone’. We zien twee graatmagere meisjes in de gang van een ziekenhuis lopen.
Hoofdpersoon Ellen, een meisje van twintig, wordt voor de vierde keer weggestuurd uit een kliniek. Thuis, bij haar vader, stiefmoeder en stiefzusje, is ze niet echt welkom. Daar moet ze in een ongezellige kamer in de garage slapen. Vader laat praten met zijn dochter aan zijn tweede vrouw over. Die meldt haar dat Ellen alleen mag blijven als ze zich aan de regels houdt. Ze wordt gedwongen om op de weegschaal te gaan staan en stiefmoeder maakt, niet bepaald subtiel, foto’s om haar te confronteren met hoe ze eruitziet. Laatste strohalm lijkt dokter Beckham, een arts met een andere aanpak, want bij haar biologische moeder kan ze niet terecht. De nieuwe kliniek zit vol met wel heel aparte types, Ellen sluit voorzichtige vriendschap met een overdreven aanstellerige maar lieve homo. Toch glijdt ze af en na een gesprek met dokter Beckham, die haar de waarheid vertelt over haar toestand en het leven, loopt ze kwaad en in de war weg, op het randje van de dood…
De oudste dochter van een goede vriendin van me heeft anorexia en zit op dit moment in een kliniek. Ongelooflijk verdrietig verhaal dat al jaren duurt. Als ‘To the bone’ kan zorgen voor meer bewustwording over het vreselijke monster dat een eetstoornis is, dan is ze daar heel blij mee, want er is nog veel te weinig over bekend.
Samen met haar twee jongere dochters praten mijn vriendin en ik na over de film. ‘Die taart hè?’ zegt de jongste verontwaardigd, ‘in de vorm van een vette hamburger met daarop ‘Eat up, Ellen’. Dat slaat dus helemaal nergens op, zoiets doe je als moeder echt niet als je kind een eetstoornis heeft!’ ‘En dat ze haar bord weghaalt’, zegt de middelste, ‘dat haal je niet in je hoofd bij iemand met anorexia.’ Zo is er nog wel meer wat ze absoluut niet herkennen en waar ze niet over te spreken zijn.
‘Ze doen alsof het allemaal door de familieproblemen komt’
De familieverhoudingen van Ellen zijn complex en worden dik aangezet. Vader is de Grote Afwezige, stiefmoeder is een cliché, echte moeder is lesbisch en samen met haar vriendin het spirituele pad op gegaan. In bepaalde scènes vliegen de verwijten over Ellens hoofd heen, zonder dat iemand zich om haar lijkt te bekommeren. ‘Ze doen alsof het allemaal door de familieproblemen komt, maar dat is echt niet zo, het zit in je’, zegt mijn vriendin. ‘De film gebruikt het typische parent-blaming-scenario dat wij helaas ook kennen, juist doordat men – zelfs de behandelaar – er vaak te weinig van begrijpt.
Zo’n film zou het bewustzijn juist moeten vergroten, belichten dat het hier om een neurobiologische ziekte gaat. Het is een genetische aanleg om dwangmatig voedsel te beperken, een mentale ziekte die het leven van het beste gezin kan verwoesten. De waanzin, de razernij: dat zijn gevolgen van chronische ondervoeding van het brein, dat komt hier allemaal niet uit de verf. De stiefzus is nog enigszins geloofwaardig, die houdt van Ellen en uit haar bezorgdheid: ‘Als je doodgaat, vermoord ik je’.’
En mijn vriendin vervolgt: ‘De plotselinge openbaring van Ellen die terugwandelt naar de kliniek om beter te worden. Zo gaat dat echt niet. Mooi dat actrice Lily Collins, die zelf een eetstoornis overwon, mee wilde werken aan een film om de bewustwording te vergroten, maar het verbaast me ontzettend dat ze zich weer in die gevaarlijke ondervoede zone begaf om de film te maken. Ze nam een enorm risico, want dat kan haar ziekte weer aanwakkeren. Alsof een kankerpatiënt weer wat kankercellen zou laten implanteren om een docudrama te maken. Je zou wel gek zijn!’
Tot slot nog een opmerking van de zussen: ‘En dan valt de film ook nog in de categorie comedy! Met al die malle types in die kliniek, alsof er in het echt ook maar iets leuks aan te ontdekken valt. Alle anorexiaclichés die je als buitenstaander al kent, worden nog maar eens bevestigd. Een eetstoornis is er in zoveel verschillende vormen en gaat over veel meer dan alleen eten. Het is een drama. En een gemiste kans om de kijkers een gezonde portie reality voor te schotelen.’
Journalist Caroline Griep doet iedere dag weer een poging tot opgeruimd leven. Daar schrijft ze over. En over alles wat er verder bij komt kijken om haar bestaan als zzp’er, emptynest-moeder, vrouw van 50+ en herstellend borstkankerpatiënt op de rails te houden.
Fotografie portret: Dingena Mol, haar & make-up: Astrid Timmer
