Antiautoritair opvoeden
Lang geleden schreef ik eens een stukje waarin ik iedereen die twijfelde over een derde kind aanraadde er gewoon voor te gaan.
Lang geleden schreef ik eens een stukje waarin ik iedereen die twijfelde over een derde kind aanraadde er gewoon voor te gaan. Het was mij allemaal veel beter bevallen dan ik ooit had durven dromen. De extra lasten of inspanning van zo’n derde – waar ik ook heus tegenop had gezien – bleek ik schromelijk te hebben overschat. Een mens is van elastiek, het uithoudingsvermogen rekt vanzelf mee naar de situatie (en ja, knappen kan, maar tot die tijd kan het materiaal meer hebben dan je denkt). Als je er twee hebt, doe je die derde er ook gewoon bij, was mijn devies. Een hond, dat leek me veel ingewikkelder, een kind kon tenslotte gewoon mee op vakantie.
Ik maakte er geen vrienden mee, met deze column. Kinderen neem je niet. En zeker niet zoals een hond, berispten boze lezers me. Daar hadden de mopperaars natuurlijk helemaal gelijk in.
Ik heb nog steeds geen spijt van die derde. Sterker, ze staat met stip boven aan ‘beste beslissingen ooit’. Op twee staat de sabbatical die mijn lief en ik in 2011 namen en die we besteedden aan een grote reis met het gezin door Azië. Op drie ons huis dat we vrij impulsief op Koninginnedag 2008 kochten en op vier staat, ja hoor, daar is ie, de hond.
Net als de andere keuzes kwam ze na niet lang maar toch wat wikken en wegen en ik prijs mezelf daar nog dagelijks gelukkig mee.
Als tevreden hondenbezitter keek ik met veel plezier naar de serie van documentairemaker Frans Bromet, Met Bromet naar Hondencursus. Wie wel wat vrolijke afwisseling kan gebruiken ten opzichte van al het leed dat de buis ons de laatste weken voorschotelt, raad ik aan om deze 30 minuten durende afleveringen terug te kijken op NPO Start. Vooral om de eerste aflevering heb ik gehuild van het lachen.
Bromet verdiept zich in de veranderende opvatting over de verhoudingtussen mens en dier. Waar hij (Bromet is 79) nog gewend was dat de hond te allen tijde naar hem, de baas, moest luisteren, merkt hij op dat er een nieuwe wind waait op de puppycursussen. Waarom zouden mens en dier niet gelijkwaardig mogen zijn? Bromet observeert trainers – die zichzelf allemaal gedragstherapeut noemen – en eigenaren die hun hond op een voetstuk zetten en zonder enige ambitie om overwicht te vertonen proberen een relatie met hun ‘allesie’ op te bouwen.
Honden moeten zich in de eerste plaats veilig voelen bij de baas, die geen baas mag zijn maar meer een ‘superleuke vriend’. We volgen onder meer Boya – holistisch therapeut voor mens en dier – die haar grote hond Stevie graag zijn eigen keuzes wil laten maken zodat hij een stressloos leven kan leiden. Bevelen geeft ze niet. Ze staat in contact met hem zonder daar woorden aan te geven, zegt ze. Als Bromet een wandeling met Boya en Stevie gaat maken, ziet de kijker dat Stevie ervoor kiest om gewoon languit op het pad te gaan liggen. Minuten strijken voorbij zonder dat er beweging in de bruine kolos komt. ‘Misschien is het hem allemaal even te veel,’ duidt Boya zijn obstinate gedrag, ‘ook vanwege de drukte thuis.’ ‘Denk je niet dat de hond jouw leven teveel bepaalt?’ vraagt Bromet droog. Maar Boya vindt dat mensen veel te weinig naar dieren luisteren. Ze past Reiki toe op honden met problemen. We zien een teckel, die veel jeuk heeft, waar Boya met gesloten ogen en haar handpalmen naar boven gedraaid ‘mee in contact probeert te komen’. Het beestje is nogal zwaarlijvig maar Boya is ervan overtuigd dat de klachten komen omdat hij een blokkade op zijnkeelchakra heeft.
Behalve dat dit kostelijke tv is, is het een spiegel voor hondeneigenaren als ik, die van zichzelf ook wel weten dat ze van hun huisdier een prins of prinses hebben gemaakt die het aan niets mag ontbreken. De analogie naar het opvoeden van onze kinderen is makkelijk gemaakt. Voor mijn boek Moeders interviewde ik gezinstherapeut RoefkeCarmiggelt, die met haar 83 jaar nog steeds een praktijk runt en meerdere generaties ouders en kinderen voorbij heeft zien komen. ‘Kinderen zijn door ons tot het centrum van de wereld gemaakt’, zegt Carmiggelt. ‘Ze krijgen tegenwoordig voortdurend de boodschap dat ze het leukste van alles zijn. Dat is ergens fijn voor ze, want als je ouders verliefd op je zijn dan heb je kans op een gelukkige jeugd. Maar je moet ze niet verschuiven in de hiërarchie. Ze zijn niet het centrum van de wereld en je kunt niet de beste vriendin van je dochter zijn, dat is niet gezond voor dat kind.’
Of het gezond is voor de hondeneigenaren, deze antiautoritaireopvoeding, is een vraag van weinig wereldbelang. Maar het levert wel hilarische kijkuren op.
