‘Wassen, masseren… het ging steeds verder’
Bij seksueel misbruik denken we al snel aan een man als dader, maar Marianne Janssen (68) werd als kind jarenlang seksueel misbruikt door haar móeder. Ze schreef er een boek over: Anna’s Oorlog.
‘Als ik terugkijk, kan ik gerust zeggen dat ik mijn moeder altijd al een eng mens vond, ook voordat het misbruik begon. Het klikte gewoon niet. Ik botste constant met haar. Mijn moeder vond mij niet aardig. Ze zei vaak hoe lelijk en lomp ze me vond. Dat deed ze trouwens alleen als mijn vader er niet bij was, want ze wist maar al te goed dat hij dat absoluut niet wilde hebben. Ach weet je, mijn moeder had helemaal geen kinderen moeten krijgen. Ze was zo egocentrisch dat het misging zodra ze de aandacht moest delen. En ze was chronisch ontevreden.
Toen ik een jaar of tien was, begon het seksuele misbruik. Mijn moeder ging op rare tijden in bad, bijvoorbeeld op woensdagmiddag als wij vrij waren. Mijn jongste zusje was dan naar ballet, mijn oudere zus kreeg pianoles en mijn vader was aan het werk. Ze heeft het misbruik langzaam opgevoerd. Eerst moest ik haar helpen wassen in bad, daarna wilde ze dat ik haar masseerde en zo ging het steeds verder. Op een gegeven moment wilde ze mij masseren en daar bleef het niet bij… Ik onderging het en deed wat ze me opdroeg, maar ondertussen was ik in mijn hoofd aan het buitenspelen, met andere kinderen. Dat was de enige manier om het te kunnen verdragen.’
‘Ik dacht: het mag niet bekend worden dat ik dit soort vieze dingen moet doen’
‘Met anderen erover praten deed ik niet. Ik schaamde me zo. Bovendien chanteerde mijn moeder me: ‘Als je niet doet wat ik wil, ga ik over je klagen bij je vader’. Dan denk je als kind: het mag niet bekend worden dat ik dit soort vieze dingen moet doen. Of mijn vader ooit van het seksuele misbruik heeft geweten, weet ik niet. Die vraag zal ik nooit kwijtraken. Ik kan het me haast niet voorstellen. Hij was niet thuis als het gebeurde. Mijn vader had vaak migraine. Als kind dacht ik: als ik het hem vertel, krijgt hij vast nog meer hoofdpijn. Dus dat deed ik niet.
Toen ik dertien was, zat ik een verdwaald jaar op de mulo, nadat ik twee keer op het lyceum was blijven zitten. In dat jaar moest ik de huishouding doen. Toen had ze volledig vrij spel. Vreselijk. Pas toen ik naar 2 HBS ging, later dat jaar, stopte het seksuele misbruik. Ik was ongesteld geworden en voelde me steeds ‘groter’. Ik dacht: ik ben de baas over mezelf, rot op. Als ik werd geroepen, kwam ik niet meer.
De dag na mijn eindexamen ben ik een kamer gaan zoeken. Ik wilde de deur uit. Metéén. Al snel leerde ik Peter kennen, mijn man. Over het misbruik vertelde ik niet. Dat zat ergens in een fles met een grote kurk erop, diep van binnen. Wel begreep Peter dat ik geen contact meer wilde met mijn moeder. Hij vond haar een kil, eng mens. Mijn vader wilde ik wel graag blijven zien, maar hij zei: ‘Als je je moeder niet meer wilt zien, zie je mij ook niet meer.’ Dat heb ik heel erg gevonden.’
‘Mijn kinderen weten pas sinds een paar jaar dat ik vroeger misbruikt ben’
‘Pas toen ik in de veertig was en met een hernia thuis kwam te zitten, kwam mijn verleden in alle hevigheid naar boven. Ik balanceerde op het randje van een depressie. Toen heb ik alles aan Peter verteld. Hij bleef maar luisteren en was een grote steun voor me. Ik weet niet of ik het zonder hem had gered. Mijn kinderen weten pas sinds een paar jaar van het misbruik. Ze hebben stukken uit mijn boek gelezen en vinden het heel moeilijk. Ik laat ze maar een beetje. Het komt wel. Of niet. Ik begrijp dat het heel lastig voor ze is. En mijn moeder? Die is overleden op haar 74e. Toen me dat ter ore kwam, kon ik maar één ding uitbrengen: ‘Opgeruimd staat netjes’.’
Anna’s Oorlog door Marianne Janssen is een uitgave van Just Publishers en kost € 16,95.
Interview: Marijke Kolk
Wil jij het verhaal over jouw echte leven ook (anoniem) met ons delen? Mail dan naar content@franska.nl.
