Als je vrienden gaan scheiden
Alsof het een virus was dat rondwaarde maakte de echtscheiding zijn tweede slachtoffer in mijn vriendenkring.
Er zat nog geen tien dagen tussen de twee onheilstijdingen. Het eerste treurige bericht betrof vrienden die op een haartje na drie decennia samen waren geweest. Het tweede ging over een stel dat twintig jaar lief en leed had gedeeld. Of, misschien hadden ze dat eigenlijk net niet genoeg gedaan. Was het juist het delen dat eraan had ontbroken en dat voor een verwijdering had gezorgd. Beide koppels waren geen ruziemakers geweest maar eerder voorbeelden van het harmoniemodel. Lieve, beheerste mensen die confrontaties uit de weg gingen, waardoor er weinig gedoe was en het voor buitenstaanders tussen hen altijd bijzonder vredig en prettig had geleken. Maar hetzelfde mechanisme had er blijkbaar voor gezorgd dat ze emotioneel steeds verder van elkaar af waren gedreven.
Ik had net een podcast opgenomen met relatietherapeut Joey Stoer, over het risico dat je als stel loopt als je te veel gericht bent op het gezin en elkaar daardoor als individu uit het oog dreigt te verliezen.
Wekelijks bespreken Joey en ik onderwerpen die gaan over het ouderschap en relaties. Zij laat haar licht schijnen vanuit haar kennis en ervaring als therapeut, ik vertel wat ik heb ontdekt als schrijver van mijn boek Moeders, over moederschap en identiteit.
Daarnaast zijn we zelf getrouwd en hebben we allebei kinderen, dus de afleveringen zitten barstensvol persoonlijke ervaringen.
Joey had in deze aflevering uitgelegd dat er een verschil bestaat tussen de ouderrelatie en de partnerrelatie. In de eerste ben je samen als ouders de pijlers onder het gezin en in de tweede ben je geliefden, zoals je dat ook was voordat de kinderen geboren werden.
In de drukke hectische jaren dat het gezin een gonzend bedrijf is dat je samen naar de beurs probeert te brengen, zie je elkaar misschien eerder als collega-managers dan als geliefden. Alle aandacht gaat naar de kinderen. Naast je andere baan en je sociale verplichtingen heeft de oprechte aandacht voor elkaar vaak weinig prioriteit. In die jaren kan de partnerrelatie leeglopen, zegt Joey, die vaak stellen bij haar op de bank heeft zitten die elkaar kwijt zijn geraakt.
Dat besef komt meestal pas als de aandacht op het gezin wat minder urgent is, omdat de kinderen ouder en zelfstandiger worden en op een gegeven moment uit huis gaan. De rol waar alle focus op had gelegen is uitgespeeld, dat andere aspect van de relatie is ondertussen stilletjes aan opgedroogd.
Het trieste is natuurlijk dat wanneer je uit elkaar gaat, dat gezin, waar je samen zo hard je best voor hebt gedaan, daarmee ook uiteenvalt. Dubbel verlies.
Dankzij het theoretische kader dat ik door het opnemen van de podcast net had meegekregen, zag ik de mededelingen van mijn vrienden in ditzelfde perspectief. Maar het maakte me niet minder verdrietig. Een nacht lang lag ik door mijn foto’s te scrollen. Al die momenten die we samen als stellen en gezinnen hadden gedeeld, in vakantiehuisjes, op feestjes, bij elkaar aan de keukentafel, in restaurants of aan het strand, die zouden geen vervolg meer krijgen. Je kunt het allemaal snappen, en het gaat niet om jou, maar het blijft behalve confronterend ook een groot verlies als je vrienden uit elkaar gaan.
