4 mei 20.00 uur
Stonden we dan. 4 mei, 19.59 uur. En we hadden ons nog wel zo goed voorgenomen om er een keurige ceremonie van te maken. Er was gewoon helemaal niets meer aan te doen. We hadden een niet te stuiten slappe lach. Keken elkaar schuldbewust aan, maar er was geen redden aan.
Geen idee hoe we het voor elkaar hebben gekregen, maar exact om 20.00 uur was het over. We waren muisstil en stonden strak en plechtig in het gelid. De slappe lach was als sneeuw voor de zon verdwenen. Elkaar niet aankijken hielp trouwens heel goed om het vol te houden.
We hebben het er daarna niet meer over gehad, maar zijn we nou allebei tijdens die twee minuten bang geweest dat de slappe lach meteen weer los zou barsten na de stilte, of konden we op dat moment aan niets anders denken dan aan stilte? Kan het me niet herinneren. Toch eens vragen of zus dat nog weet.
Klinkt allemaal misschien heel oneerbiedig, maar we waren die dag nog maar acht en negen jaar, mijn zus en ik. Ik had (omdat ik altijd al van muziek hield) voor m’n verjaardag het oude lichtgele mini-transistor-radiootje van m’n vader gekregen. Dat hadden we mee naar buiten genomen, zodat we konden luisteren wanneer het tijd was voor de stilte. Het was mooi weer en we hadden afgesproken dat we voor onze flat zouden gaan staan, zodat we het geluid van de stilte in het land goed konden horen.
Hoe klein we ook waren, we voelden allebei dat het serieus en belangrijk was, want die oorlogsellende hing toen nog steeds een beetje om je heen. Echt niet elke dag, maar het was toch nog wel nog zo dichtbij toen…
Waarschijnlijk zijn we gewoon van de zenuwen in de lach geschoten. Dat kan je als kind nog zo heerlijk overkomen.
Het is ons gelukt. Twee minuten lang. Stilte.
Leek een eeuwigheid, en ik was bang dat ik om zou vallen bij dat zo lang stilstaan, dat weet ik dan nog wel. Dat je tijdens die stilte dingen in gedachten ook kon herdenken was toen nog te ingewikkeld waarschijnlijk, maar stil moest je zijn, dat was duidelijk.
Dat herdenken gaat nu vanzelf. Natuurlijk inmiddels zoveel over de oorlog gezien en gehoord. Op 4 mei voelt het daarom ineens weer heel dichtbij en ik zit nu al een beetje in m’n piepzak, waar ik m’n auto vanavond stil kan zetten. Ben ik op tijd bij een benzinepomp? Eerder naar huis gaat vandaag niet lukken, want ik heb een late afspraak, die we echt niet op een andere dag gepland kregen. Mis ik dus dit jaar helaas de uitzending vanaf de Waalsdorpervlakte, die ik altijd het meest indrukwekkend vind…
Heel veel liefs,
XF
Door Franska
Fotografie portret: Esmee Franken. Visagie: Linda van Ieperen. Haarstylist: Mandy Huijs.
