Franska.nl

Openhartig vertelde de Vlaamse schrijfster Griet op de Beeck bij De Wereld Draait Door in september 2017 over haar incestverleden. Dat optreden maakte zoveel negatieve reacties los dat ze was weggezakt in een moeras van somberheid, vertelde ze in De Volkskrant. Haar grootste angst, niet geloofd te worden, was werkelijkheid geworden. En toch schoof ze vorige week weer aan bij de talkshow.

Ik keek het item een paar dagen later terug. De aankondiging was veelbelovend, Matthijs van Nieuwkerk ratelde: ‘Zoveel reacties over hervonden herinneringen, maar niemand die het had over incest, het doel voor Griet om ermee naar buiten te treden.’ Hij gaf haar precies een minuut voor een reactie.

Ik hoopte dat hij haar onderbrak omdat hij wilde voortborduren op haar woorden, haar frustratie over het niet op gang komen van discussie, over de media die haar verhaal hadden gereduceerd tot hervonden herinneringen. Maar nee. Hij wilde haar zeggen dat ze geen enkel bewijs heeft dat het daadwerkelijk gebeurd is.

Ze liet zich niet van de wijs brengen door die botte stelling, vertelde rustig over vijfjarigen die nog niet beschikken over een talig geheugen en dus geen woorden hebben voor zoiets, over hoe moeilijk het is om iets onder ogen te zien waar je jezelf al zo lang tegen hebt verzet. En ze sprak haar verwondering uit: waarom vroeg niemand zich in de media af hoe je ze herkent, die keurig geklede kinderen bij wie thuis achter de gevel vreselijke dingen gebeuren?

‘Ja Matthijs,’ riep ik naar mijn beeldscherm, ‘vraag het haar! Als iemand weet hoe we die kinderen zouden kunnen helpen, hoe we seksueel misbruik kunnen signaleren, is Griet het. Je programma heeft meer dan een miljoen kijkers, naar schatting worden er jaarlijks in Nederland 62.000 kinderen misbruikt. Als maar een paar kijkers signalen bij kinderen herkennen, kunnen we er misschien een aantal redden.’ Maar Matthijs vond iets anders belangrijker. Nog een keer herhalen dat de Vlaamse geen bewijs had, nog een keer de snoeiharde woorden voorlezen die een stelletje mannen vorig jaar optikten.

‘Het werd zo persoonlijk gespeeld, ik kan me voorstellen dat dat zeer deed,’ zei hij daarna. Ik ging verzitten. Eindelijk wat empathie. ‘Maar de wetenschap is er niet uit als het gaat om hervonden herinneringen.’ Ik zuchtte moedeloos. En dacht aan het onderzoek van een student journalistiek dat ik eerder die week las. In Nederlandse talkshows is zeventig procent van de gasten man. De minste vrouwen zijn te zien in DWDD (nog geen kwart).

Als de redactie dat ooit zou willen veranderen, dan was dit interview een schoolvoorbeeld van hoe het niet moet. Griet redde zich prima met haar charme, maar hoeveel vrouwen met een interessant en belangrijk verhaal bedanken voor de eer omdat deze zeer mannelijke, felle manier van interviewen ze vooral onzeker maakt? Omdat het vooral draait om oneliners, om scoren en niet om hun verhaal? Voor kwetsbaarheid en echte gesprekken is veiligheid en vertrouwen nodig, een interviewer die luistert, die samenvat wat iemand zegt. Niet iemand die kritisch is om het kritisch zijn, die probeert het eigen gelijk te halen en zo overduidelijk een stempel op het gesprek drukt.

Griet op de Beeck ging na enig aarzelen nog een keer aan de DWDD tafel zitten omdat ze de cynische mannen niet wilde laten winnen. Om de schaamte opnieuw te doorbreken. Omdat ze het als haar morele plicht ziet om iets te betekenen. Wat zou het fijn zijn als presentatoren ook die missie hadden.