Franska.nl

Waar ligt het nou aan dat Hazes eraf ligt

Soms hoor ik iets en dan denk ik: waar zou dat nou weer vandaan komen? En dan ga ik zoeken in de etymologie. De herkomst van woorden, begrippen en gezegdes.

Het woord etymologie zelf komt van het Griekse woord étymos (dat werkelijk of waar betekent) en lógos, wat weer staat voor leer of wetenschap. Het is dus de wetenschap die bestudeert waar bijvoorbeeld het woord dinosaurus vandaan komt, en het lijkt zo te zijn dat dat komt van deinos (wéér Grieks natuurlijk) dat geducht, vreselijk en geweldig betekent, en dat dit is samengevoegd met het woord sauros dat voor hagedis staat. Iemand heeft dus ooit geroepen: ‘Joh er zit een geweldige hagedis in de tuin’, en ik had graag het gezicht willen zien van degene die toen antwoordde: ‘O, leuk! Kom ik even kijken.’

 

Maar soms worden woorden of zinnen ook weer verbasterd tot iets anders. Verbasteren komt van zuiverheid verliezen, vervormen, ontaarden en degenereren. Denk aan een bastaardkind. En soms gaat dat verbasteren langzaam (het duurde even voordat Breuckelen Brooklyn werd, en Santa Claus Sinterklaas heette) maar soms gaat dat ook heel snel. Zo betekende in mijn tijd ‘gruwelijk’ nog dat iets doodeng of afschuwelijk was, maar tegenwoordig bedoelen ze dan dat het leuk is. Is even wennen voor een dinosaurus als ik. 

 

En nu hoorde ik laatst op tv dat André Hazes ‘er weer af ligt’. En dat intrigeerde mij enorm. Want meestal ligt André Hazes ergens op, toch? Dus als hij er nu áf ligt, dan moet er iets gruwelijks (in de oude betekenis van het woord) aan de hand zijn. Ik ging eerst dus maar eens opzoeken waar ‘eraf liggen’ vandaan kwam, en dat bleek uit meerdere hoeken te komen. 

 

Zo kun je van de toiletpot afliggen (en dus kotsend over de rand hangen), maar daar kan ik me bij een Hazes niets bij voorstellen.

 

Je kunt ook nog proberen over een rechte lijn te lopen, en als dat dan niet meer lukt, heet het ook dat je eraf ligt. Nou jaaaa, zal toch niet bij André?

 

Je kunt echter ook zó moe zijn dat je op de bank gaat liggen en daar dan vanaf valt. Kan nog steeds door de drank komen, natuurlijk, maar óók door pure vermoeidheid. En hij werkt heel hard, die kleine jongen. 

 

Ook kan het betekenen dat je niet meer op de been bent. Dat je van je benen af ligt, zeg maar. En dat komt oorspronkelijk weer van benen die eraf liggen, en dat behoeft geen verdere uitleg, denk ik. Dan kom je niet ver meer. Maar ook híer kan dat weer komen doordat je onvast op je benen stond door drank.

 

Hè, jakkes. Zit ik nou op tv te kijken naar mensen die smullen van het feit dat André Hazes “eraf ligt”, maar is er niemand die dat joch dan gaat helpen? Niemand die ziet dat hij thuis niet bepaald het goede voorbeeld heeft gekregen, waarschijnlijk ook nog wat foute (verslavings)genen heeft meegekregen, en dus geholpen moet worden in plaats van besproken? Het doet me allemaal heel erg denken aan Amy Winehouse (what’s in a name?). Het meiske dat straalbezopen en radeloos op een podium stond, en waar niemand een poot naar uitstak. De band speelde gewoon door, de manager bleef zitten, het publiek joelde haar uit, en het filmpje daarvan hebben we allemaal honderd keer bekeken voor ze stierf. Ik kreeg als moeder enorm de neiging om dat kind toen van het podium af te sleuren en te gaan knuffelen. Iets wat ik met André Hazes ook altijd heb.

 

Om hem daarna dan een pak op zijn sodemieter te geven en hem op te voeden. Dat wel! Gewoon, omdat het nog maar een kind is dat…

 

O, wacht… Dat heeft die Monique natuurlijk al geprobeerd. En daar wilde hij toen “vanaf”.

 

Nou jaaaa… Dat is toch hartverscheurend, schrijnend, allerdroevigst en navrant?

 

Ehhhh… navrant? Waar zou dat nou weer vandaan komen?

 

Ja, dat alles willen weten, is ook zo’n vicieuze cirkel.