Sinds ik ooit lang geleden een boek over olijfolie samenstelde is het mijn grootste keukenliefde. Vrienden weten dat ik blijer ben met een fles olijfolie dan met een bos bloemen. Ik heb on-overdreven 19 (heb ze net geteld) verschillende soorten in voorraad. Niet allemaal open natuurlijk, want met olijfolie moet je behoedzaam omgaan. Ze donker en koel bewaren en niet te lang aan lucht blootstellen.
De smaak van olijfolie wordt niet alleen bepaald door het type olijf, het moment van plukken en de methode van persen, maar ook door het aantal zonuren en de bodem waarop de olijfboom staat. Net als bij wijn zijn de verschillen onderling groot en is het kwaliteitsverschil ook af te meten aan de behandeling. Of de olijven met de hand geplukt worden, in netten op de grond vallen of met een soort trillende stok van de takken geslagen worden. Zelfs de tijd die zit tussen het plukken en persen is bepalend voor de kwaliteit van de olie.
Ik heb olies uit Spanje, Italië, Frankrijk, Griekenland, Israël, Turkije, Noord-Afrika, noem maar op. Maar een van mijn meest favoriete olijfolies komt uit Kroatië. Voor de meesten totaal onbekend, maar echt daar komen de fijnste olijfolies vandaan. Niet goedkoop, wel de moeite waard. Ik roep het al jaren en was dan ook blij verrast toen ik las dat dit jaar in New York op de internationale olijfolie competitie negen Kroatische olies gouden en zilveren prijzen kregen; zes daarvan kwamen uit Istrië, het schiereiland dat wordt gedeeld door Italië, Slovenië en Kroatië. De teelt is daar beperkt en ‘organic’ en zal zich qua hoeveelheden nooit kunnen meten aan andere olijfolielanden maar de kwaliteit is er een om in de gaten te houden.
Probeer de nuances in al die olies van verschillende herkomst te onderscheiden. Het is spannend het smaakverschil te leren proeven en waarderen. De ene olijfolie is bijna boterig, terwijl de ander grassig en soms peperig kan zijn. De verschillen lopen van krachtig tot verfijnd en van friszuur tot intens fruitig of bitter.
O, en wie naar Kroatie op vakantie gaat of iemand weet die er misschien heen gaat, die weet wat hem ( of haar) te doen staat…
Weetjes
- Voor één liter olie is, afhankelijk van de soort, 5-10 kilo olijven nodig.
- Olijven worden tussen november en januari geoogst.
- Olijfbomen kunnen wel 150-200 jaar oud worden.
- De Grieken consumeren de meeste olijfolie in de hele wereld: nu 18 liter per persoon, maar 10 geleden was dat zelfs nog 27 liter!
- Olijven kun je niet zo van de boom eten. Ze moeten eerst in een pekelbad gelegd worden om eetbaar te worden.
- Er bestaan wel 1.500 verschillende olijvenrassen maar slechts een deel is geschikt om olie van te persen.
