Rutte treedt af, en nu?
Einde van een tijdperk: Rutte treedt terug. Hoe zal hij later herinnerd worden?
Wat vaak wordt vergeten, is dat Rutte in het begin allesbehalve onomstreden was. Bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2006 haalde nummer 2, Rita Verdonk, een ongekend aantal voorkeursstemmen, zelfs meer dan de nummer 1, Mark Rutte. Zij besloot Rutte uit te dagen tot een duel; uiteindelijk verloor zij maar nipt.
Vervolgens verdween zij in het niets en ging Rutte het kabinet in, waar hij bleef tot nu.
Van het begin af aan was hij niet voor iedereen de ideale minister-president.
In de eerste twee kabinetten-Rutte liet hij wel zien daadkrachtig te kunnen zijn. Voor mensen die hem vooral kennen van de laatste twee kabinetten (met D66, CDA en CU) moet dat een heel verrassende opmerking zijn.
Zeker in Rutte 2, met de PvdA onder Samsom, zijn er veel beslissingen genomen. Dat die voor een groot gedeelte later weer moesten worden teruggedraaid, doet niet af aan de daadkracht van Mark Rutte destijds.
De laatste twee periodes onder leiding van Rutte waren duidelijk anders. Zijn manier van doen, nog meer dan zijn besluiteloosheid, heeft een groot stempel gedrukt op de Nederlandse politiek en heeft bijgedragen aan het enorme wantrouwen dat er heerst tegenover politici in Den Haag. Een premier die liegt, dan wel plotselinge aanvallen van geheugenstoornissen heeft, is heel erg slecht voor ons vertrouwen. En als dan telkens zijn eigen partij én de coalitiepartijen dat laten gaan om maar aan de macht te kunnen blijven, is eigenlijk een schande.
Kaags ‘hier scheiden onze wegen’ had gevolgd moeten worden door steun voor een motie van wantrouwen, maar ja, dat durfde haar partij niet.
Gevolg van dit gedraai en het elkaar de hand boven het hoofd houden was natuurlijk dat steeds meer mensen een hekel kregen aan de gevestigde partijen. FvD, BBB, maar ook andere partijen hebben daarvan geprofiteerd. En zo zitten wij met een parlement van 150 leden verdeeld over 20 partijen. Daar is nauwelijks mee te regeren.
In dat opzicht is die ene lijst van de PvdA en GroenLinks wellicht een heel goed idee.
En die andere handicap van de laatste twee kabinetten: besluiteloosheid dan wel gebrek aan daadkracht als de nood aan de man is, heeft voor grote, zeer grote problemen gezorgd.
Het einde van het toeslagenschandaal is nog niet in zicht en de problemen van de Groningers zijn niet opgelost. Ook de klimaatscrisis is verre van beteugeld.
Wij in Nederland zijn bepaald niet het beste jongetje van de klas, als het gaat om maatregelen om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Gewoon nietsdoen, oftewel nog een commissie, nog een keer Johan Remkes, weer wegkijken als de boeren snelwegen bezetten, heeft ervoor gezorgd dat wij, nu Rutte 5 er gelukkig niet komt, met problemen geconfronteerd worden die Ruttes kabinetten eerder groter dan kleiner hebben gemaakt.
Wat nu?
Bijzonder is dat vaak gezegd wordt: ‘Wie moet het dan doen?’ Die verzuchting komt vooral omdat wij al jaren gewend zijn dat Rutte daar zit, en ons daardoor moeilijk kunnen voorstellen dat iemand anders dat ook kan.
Kijk bij twijfel even naar een foto van Mark Rutte van 20 jaar geleden, en de twijfel verdwijnt als sneeuw voor de zon. Je ziet daar een onervaren broekie, niet een groot staatsman.
En onervaren broekies (vrouw dan wel man dan wel anderszins) zijn er echt genoeg in Nederland. Eerste opdracht aan dat broekie?
Wees eerlijk en neem beslissingen.
