Kiespijn
Mijn oudste was sinds hij op zichzelf was gaan wonen niet meer bij de tandarts geweest.
De laatste keer dat wij hem voor controle hadden kunnen meeslepen was bijna vier jaar geleden. Zijn vader, die vanwege een problematisch gebit juist een goeie relatie met onze tandarts heeft en zich zorgen maakte, had nog een aantal keer een afspraak voor hem gemaakt. Maar de laksheid, die nogal verbonden lijkt met de levensfase van onze student, had het steeds gewonnen van het verantwoordelijkheidsgevoel.
Onze tandarts, zelf moeder van drie kinderen die ook een slordig studentenleven hadden gekend, nam hem en ons niks kwalijk. Ze verwelkomde onze zoon na al die tijd hartelijk en met geduld. Maar ze had wel wat achterstallig onderhoud te verrichten.
Voor haar kunst- en vliegwerk had ze een factuur moeten sturen die gezien zijn leeftijd natuurlijk naar zijn eigen adres verzonden was. Omdat zijn financiële nood groter was dan zijn schaamte en verlangen naar zelfstandigheid, had hij bij ons aangeklopt. Tot zijn schrik bleek mondzorg niet in zijn basisverzekering te vallen. En tot onze schrik bleek hij niet aanvullend verzekerd. Nu was het voor ons niet onoverkomelijk om de rekening over te nemen, maar het verbaasde me niet dat ik gisteren in de Volkskrant las dat anderhalf miljoen mensen in Nederland de tandarts vermijden, veelal uit angst voor de kosten.
In het artikel werd een zogenaamde ‘straattandarts’ geïnterviewd, die naast haar reguliere praktijk een dag in de week mensen met ernstige financiële problemen gratis behandelt. Ze helpt daklozen maar ook patiënten met een vast inkomen die op het randje van de armoedegrens balanceren en uit financiële nood met afgebroken of rottende tanden en kiezen rondlopen.
Een verwaarloosd gebit kan gevaarlijk zijn voor de rest van je gezondheid want ontstoken tanden of kiezen kunnen leiden tot hart- en vaatziekten en zelfs tot bepaalde soorten kanker. Daarnaast blijkt uit een ongelijkheidsrapport van het Sociaal en Cultureel Planbureau dat onverzorgde tanden en kiezen invloed hebben op sociale relaties en de positie op de arbeidsmarkt.
Ik dacht aan een dierbaar familielid dat vanwege psychiatrische problemen aan de onderkant van de samenleving was beland. Hij had er jarenlang nog best redelijk bijgelopen maar toen hij door een val zijn tanden brak en hij zijn weg naar de tandarts niet meer kon vinden, ging het bergafwaarts. Een slecht gebit is stigmatiserend en helpt kwetsbaren niet in hun toch al broze zelfbeeld.
Ik schrijf dit stukje aan de vooravond van de verkiezingen, als het online staat heb ik al gestemd. Op een partij die tandheelkundige zorg terug wil in het basispakket.
