Franska.nl

Ik bedoel het letterlijk figuurlijk

‘Ik meen echt oprecht dat ik mijn huiswerk niet hoef te maken.’

 

 

 

Kunnen jullie je ook zo ergeren aan taalfouten? Ergeren bedoel ik ja, niet irriteren, zoals veel mensen zeggen. Je ergert je namelijk aan iets, maar iets irriteert je. Mijn kinderen vonden het vroeger vreselijk dat ik ze steeds wees op de fouten in hun taalgebruik, maar zijn er inmiddels dankbaar voor.

 

Ik houd van schoonheid en kwaliteit en dat geldt ook voor de Nederlandse taal. Ik kan me er dus aan storen dat er fouten worden gemaakt, zelfs in kwaliteitskranten, en probeer altijd zo foutloos mogelijk te schrijven.

 

Maar wat me nu de laatste tijd ook opvalt is dat er in spreektaal dingen voorkomen die niet kloppen of niets toevoegen. Het woordje ‘zelf’ bijvoorbeeld. Dat voegen mensen vaak toe aan een zin als ze iets over zichzelf vertellen. “Ik denk zelf dat het nog lang duurt om een regering te vormen”, hoorde ik laatst. Natuurlijk denk je het zelf. Je kunt niet voor een ander denken. Het woordje zelf heeft in deze zin geen enkele toegevoegde waarde.

 

Zo gebruikten mijn kinderen ook een tijd lang de combinatie ‘echt oprecht’ als ze me ervan wilden overtuigen dat ze iets heel erg meenden: “Ik meen echt oprecht dat ik mijn huiswerk niet hoef te maken.”

 

En zo is er natuurlijk ook de toevoeging van het woordje ‘persoonlijk’, dat ongeveer hetzelfde benadrukt als ‘zelf’. “Ik denk persoonlijk dat we deze reorganisatie nu moeten inzetten.” Je kan niet onpersoonlijk denken, lieve mensen. Heeft dus geen enkele toegevoegde waarde in deze zin.

 

Maar mijn lievelingsuitdrukking die verkeerd wordt gebruikt is op het moment toch wel het foutief gebruik van ‘letterlijk’ en ‘figuurlijk’. Is het jullie ook opgevallen dat het woord letterlijk ten eerste veel meer wordt gebruikt dan vroeger, te pas en te onpas eigenlijk, maar ook dat het foutief wordt gebruikt?

 

“Ik trek letterlijk de haren uit mijn hoofd”, zei een cliënte die tegenover me zat terwijl ze met haar handen die rustig in haar schoot lagen probeerde om haar wanhoop en spijt aan me duidelijk te maken. Er was dus helemaal geen sprake van letterlijk haren trekken, maar juist van het figuurlijke geval.

 

Ik hoor het ook veel op sociale media van allerlei business coaches en manifestatie-goeroes. Over dat je “letterlijk” je droomhuis, droombaan, droompartner kan aantrekken. Waar zit dat touwtje dan?, vraag ik me af. Waar trek je dan aan? Het zou best kunnen dat je die miljoenenomzet binnen gaat slepen door er heel hard aan te denken (hoewel het volgens mij toch altijd nog door heel hard werken komt), maar je bent niet letterlijk iets aan het aantrekken. Je bent immers geen magneet en je droomman is geen kledingstuk.

 

Dus ik pleit voor het stoppen van het onnodige gebruik van het woord ‘letterlijk’. Want ik word er gek van. En dat bedoel ik letterlijk figuurlijk.