Franska.nl

Hier… Dat zal je leren

Pets. Kledder. Hierzo. Dat zal je leren! Vol afgrijzen denk ik terug aan meester Buitink, die een jongetje uit de vierde klas (groep zes) door het lokaal heen mepte. 

 

De razernij van de meester, de angst van het schriele jongetje, ik zie het nog zo voor me. Wij, van de hoogste klas, stonden voor het raam te kijken naar wat er gebeurde. De andere kinderen van groep zes zaten erbij en keken ernaar. Twintig jaar later: ik pakte een klierend kind in een van mijn klassen stevig bij de arm en zette haar het lokaal uit. Ze krijste dat ik haar niet mocht slaan. Het kon onmogelijk pijn gedaan hebben, maar diezelfde middag stond haar vader in mijn klas. Kolenschoppen van handen had hij. O jee, hoe kwam ik van die man af? Maar hij had geen kwaad in de zin, hij kwam mij alleen vertellen dat zijn dochter net ‘groot meisje’ was geworden en daarom was ze weleens vervelend. ‘Elk geklier, juffrouw,’ zo liet hij deze wijsheid op mij los, ‘heb een reden!’ Ik waakte ervoor om nooit meer een leerling aan te raken.

 

Mijn vader vertelde vroeger, nog nalachend, over zijn tekenleraar, meneer Hakkebord. Die wilde hem om zijn oren meppen met een liniaal, maar omdat mijn vader bukte, brak de liniaal in stukken op de tafel. Hij was toen al bijna twee meter, dus de kleine meneer Hakkebord (je zal zo heten, met een liniaal in je hand) durfde niets meer te doen, aldus ging het verhaal, dat in de loop der tijd steeds heldhaftiger werd ten gunste van mijn vader.

 

Ik vond altijd al dat een klap een teken van onmacht en woede was. En is. Ik heb ooit een tik op in luiers gehulde billetjes gegeven en wat had ik daar een spijt van. Zo’n kleine hummel, ook al gedroeg hij zich onuitstaanbaar, kon niet tegen mij op. Gemeen. Nooit meer doen, nam ik me voor. Hoe moet je je dan inhouden bij de volgende uitdaging? Gauw op je handen gaan zitten en proberen kalm te blijven.

 

Ik overdacht het fenomeen ‘klap’, toen ik zag hoe Will Smith de presentator bij de Oscars een dreun verkocht. De halve wereld viel over hem heen. Blijf maar eens kalm als iemand je vrouw, die een ziekte heeft waardoor ze kaal geworden is, een zogenaamde grap toevoegt. Ik vond het een stomme grap. Will Smith ging niet op zijn handen zitten, hij liet ze wapperen. Een volwassene die een andere volwassene slaat. Lost het iets op? Vast niet. Als je je zo getergd voelt, dat je de neiging om erop los te meppen niet kunt onderdrukken, dan is er iets ergs gebeurd.

 

We zien dagelijks afschuwelijke gevechten op onze televisieschermen. Er wordt zoveel haat op het slagveld gegooid, dat soldaten van beide partijen er niet tegenop zien om de ergste dingen met elkaar uit te halen. Hoe stop je dat in vredesnaam? Haat en woede zijn verschrikkelijke emoties. Daar valt meestal niet tegenop te onderhandelen en te praten. Eigenlijk zijn wij afschuwelijke wezens. Woede en haat sluimert in ons allemaal, vrees ik. En onder akelige omstandigheden komen ze naar buiten. Het is iets primitiefs, iets lelijks. Iets waartegen je je moet verzetten. Hoe doe je dat als voor je ogen je kind, je vrouw of je man wordt vermoord? Ik denk dat niemand van ons kan inschatten hoe we zouden reageren in zulke omstandigheden.

 

Ik kom er niet uit. Wraak, boosheid, fanatisme, het is niet uit te roeien. Maar ons ertegen verzetten óók niet, mag ik hopen.