Een van mijn vrolijkste oud-collega’s bleek een geheim te hebben
Zo vrolijk was hij dus eigenlijk helemaal niet. Na twintig jaar hebben we ineens weer contact en vertelde hij z’n verhaal.
Toen ik bij Libelle werkte had ik regelmatig te maken met een altijd en eeuwig vrolijk flierefluitende collega van een andere afdeling. Hij maakte voortdurend grapjes, wist overal een muziekje bij te bedenken, was altijd bereid om ergens mee te helpen en had altijd een sfeer van gezelligheid om zich heen. Zo gezellig dat ik af en toe weleens dacht: doe nu maar even een uurtje niet lollig, relax lekker even. Kom ik er dik twintig jaar later achter dat al die lol eigenlijk een schild was, dat hij om zich heen had gefabriceerd.
Niet dat hij nu niet meer grappig is hoor. En gezellig is ie ook nog steeds. Maar toch, hij is anders. Heel anders dan toen. Je kunt ineens gewoon een serieus gesprek met hem hebben. Dat kon je vroeger shaken. Dan kwam er al snel een kwinkslag over jouw tekst heen. Hij heeft keihard aan zichzelf gewerkt. Dat lukt niet veel mensen. Hem dus wel. Petje af.
O nee… hij heeft juist meestal een petje op hahaha
Toen ik hem na al die tijd ineens weer aan de telefoon had, zei hij meteen: ‘Ik ben veranderd. Je kunt met mij nu een gewoon gesprek voeren.’ En dat bleek in dat telefoon gesprek meteen al. We maakten een afspraak, want hij had nog meer te vertellen. Maar eigenlijk kon hij niet alles bij zich houden tot onze afspraak, dus ik wist zo ongeveer het hele verhaal al toen hij langskwam. Er bleven maar mailtjes komen met meer en meer. Zelfs het hele script van het boek dat hij aan het schrijven was zat in m’n mail.
Voor en tijdens de corona-lockdown-periode verzorgde hij zijn moeder, die in die periode ook gestorven is. Pas toen zij overleden was durfde hij op zoek te gaan naar z’n achtergrond. Als enig kind van Hongaarse vluchtelingen werd hem op z’n vijftiende verteld dat zijn ouders Joods waren, hij dus ook, maar hij mocht het aan niemand doorvertellen. Omdat hij een vrij ‘normale’ naam heeft, Patrick Bernhart, kwam je ook niet op het idee dat hij weleens van buitenlandse afkomst kon zijn. Al wist ik me vaag nog wel te herinneren dat hij ook Hongaars sprak, maar ja…. ik Italiaans, dus daar stond ik verder niet bij stil, we waren tenslotte aan het werk, niet aan het keuvelen.
Patrick heeft de laatste jaren tot in detail op allerlei plekken uitgezocht wat er met zijn voorouders gebeurd is. En dat is niet mis, om het maar subtiel uit te drukken. Wat een ellende kunnen mensen meemaken… Heel veel gebeurtenissen in zijn familie heeft hij tot vele generaties terug dankzij uitgebreid onderzoek en het keihard bouwen aan een netwerk boven tafel weten te krijgen. En nog zoekt hij door. Maar voorlopig heeft hij zijn eigen verhaal en de verhalen van zijn voorouders op een wel zo prachtige manier opgeschreven, dat je ademloos blijft doorlezen en na lezing eigenlijk meteen deel twee wilt. Komt er vast nog. Hoop ik.
Aanstaande donderdag komt zijn boek in de winkel. Niet alleen is het heel mooi geschreven, het is ook nog prachtig uitgevoerd, met een luxe harde kaft, veel mooie oude foto’s van familieleden erin, een landkaart om te begrijpen hoe het ooit in elkaar zat in Hongarije en omstreken en een stamboom om even de familiebanden te checken terwijl je leest, handig geplaatst aan de binnenkant van de kaft. De verkoopprijs is €29,99, bepaald niet duur voor zo’n mooi boek.
Ik heb als voorproefje alvast de ‘flaptekst’ van het boek voor je, die vertelt meer dan ik je kan vertellen:
‘Als een in Nederland geboren kind van Hongaarse vluchtelingen liep ik rond met vragen over mijn afkomst. Helemaal nadat ik op vijftienjarige leeftijd had gehoord dat mijn familie Joods was maar dat ik daar beter over kon zwijgen. Vanwege mijn familiegeschiedenis vol trauma’s en geheimen kwam ik klem te zitten in het heden. Maar door het schrijven van dit boek heb ik niet alleen mijn voorouders maar ook mijzelf gevonden’.
Vlieg, mijn zwaluw gaat over grote levensvragen. Welke gevolgen hebben angst, woede en schaamte voor je liefdesleven? Hoe kun je door het vinden van nieuwe familieverhalen de verhouding met je overleden ouders alsnog in balans brengen? Kun je van grootouders houden die zijn gestorven voor je geboorte?
Patrick Bernhart (1968) was voor de buitenwereld altijd de vrolijke en succesvolle jongen. NRC verkoos zijn debuut 2010 – Zo werden wij wereldkampioen tot een van de beste boeken van het jaar en van zijn boek over Tom Dumoulin werden meer dan 20.000 exemplaren verkocht. Maar hij heeft nog nooit een relatie gehad. Hongaars, Joods, manisch-depressieve vader, overbezorgde moeder. Na haar overlijden begint hij aan een diepgaand onderzoek en vindt hij de antwoorden waarnaar hij zo lang zocht. Hij doorbreekt de knellende familieketenen en is nu eindelijk bevrijd: Vlieg, mijn zwaluw.
Intrigerende tekst hè? Nou, dit wordt meer dan waargemaakt als je het boek leest. Met andere woorden: ik zou het maar gewoon kopen, krijg je geen spijt van.
O ja, wacht even…
Omdat we bevriend zijn, mag ik drie boeken verloten. Zorg dat je even reageert op Facebook onder dit artikel, dan maak je kans. Volgende week maandag maak ik de winnaars bekend.
Een fijne week gewenst en geniet nog even lekker van die verlengde zomer, die ook bij ons tegenwoordig vier maanden duurt.
Liefs van Franska
Door: Franska
