Hier in Italië bak ik altijd mijn eigen brood, in eerste instantie voor mijzelf, maar ook bij mijn gasten scoor ik natuurlijk zeer hoge ogen. Want ook wij Nederlanders zijn trouw aan onze gewoontes, en zo’n brood waar je elkaar binnen een halve dag de hersens mee inslaat, dat is niets voor ons. En verder die smaak, gruwel zoutloos brood.
Maar ja, weten wij veel, een brood in Italië is ook niet bedoeld waarvoor een brood in Nederland is bedoeld. Nederlanders ontbijten graag met een boterham en daarop marmelade, vlokken, muisjes, hagel of iets hartigs, maar zo’n ontbijt kennen ze in Italië niet. Brood wordt alleen gegeten bij een warme maaltijd, eerst bij de antipasti — heerlijk met zo’n pittige scheut olijfolie eroverheen. Of daarna als ‘schoentje’ om je bord schoon te maken. Hier heet dat fare la scarpetta, en dat betekent je bord schoonmaken. Dit doe je vooral wanneer iets je heel lekker heeft gesmaakt en is een compliment voor de kok.
Fare la scarpetta
Ik ben er dol op. Scarpetta betekent letterlijk kleine schoen, maar wat schoenen met lekker eten te maken hebben, is mij niet helemaal duidelijk. Een verklaring zou kunnen zijn dat de vorm van het brood uitzet zodra je het door je restje saus haalt en de beweging die je daarbij maakt. Niet te verwarren met fare la zupetta, dit is het dippen van je brood in een soep of saus, en dan mag je met het schoentje de laatste restjes van je bord af vegen.
Trouwens, bij officiële gelegenheden is fare la scarpetta echt uit den boze. Dan komt die bruta figura namelijk weer om de hoek kijken. Wel is het geoorloofd om een stukje brood aan je vork te prikken om daarmee het restje saus van je bord af te vegen. Dit is natuurlijk lang niet zo lekker en een beetje omslachtig, maar om die overheerlijke saus nu op je bord te laten liggen, dat is natuurlijk eeuwig zonde.
Als laatste is het wel even handig om te weten dat fare la scarpetta a qualcuno weer heel wat anders betekent. Als je je daaraan schuldig maakt, dan veeg je zogenaamd andermans bord schoon, hetgeen hier betekent dat je iemand behoorlijk aan het belazeren bent.
