Franska.nl

Vanavond op tv: de ontsporing van de Platoschool

Heb ik niet goed opgelet, dat ik dit niet weet? Of heb ik destijds misschien het nieuws gemist? Zo lang geleden is het nou ook weer niet.

Had jij ooit van de Platoschool in Amsterdam gehoord? Documentairemaakster Yara Hannema is zelf een kind van die school. Ze maakte er een documentaire over die vanavond wordt uitgezonden. De Platoschool is een  Amsterdamse basisschool die in 1983 werd opgericht door mensen met bijzondere spirituele en filosofische idealen. De leerlingen leerden er ondermeer Sanskriet, Indiase dans en filosofie, met de bedoeling ‘het kweken van een hoger bewustzijn’. Dertien jaar na de oprichting kwam de school in opspraak omdat kinderen er geslagen werden. Leraren werden hiervoor veroordeeld en uiteindelijk moest de school haar deuren sluiten. Ik appte Yara even omdat ik erg nieuwsgierig geworden was en het verhaal me maar bleef bezighouden.

 

Ik: Goedemorgen Yara. Vanavond is je documentaire op TV hè? Ben je er nerveus voor? Waarom wilde je het verhaal over de Platoschool graag laten zien?

Yara: Goedemorgen Franska, ja klopt! Ik ben er niet nerveus voor, maar dat komt met name omdat veel oud-leerlingen en ouders van de school de documentaire al gezien hebben in het theater. Die avonden vond ik wel heel spannend. Ik wilde dit verhaal graag vertellen omdat er voor mij nog wat onduidelijkheden waren. Ik wist bijvoorbeeld als kind niet goed wat de idealen van mijn jeugd nu precies waren en dat wilde ik onderzoeken.

Ik: En daar ben je nu achtergekomen? Wanneer zat jij erop? En was het net als een andere basisschool 6 jaar? Of 8? (Ik ben nog van de ‘lagere school’ haha.) Weet je hoeveel leerlingen er in totaal op die school hebben gezeten in al die jaren?

Yara: Ik ben daar gedeeltelijk achter gekomen. Ik vond een tekst in een informatieboekje uit de jaren 80 en daar stond in: ‘De Platoschool wil voorzien in mogelijkheden tot volledige ontwikkeling van het kind naar geest en lichaam. Harmonie tussen geest en lichaam zal het kind in staat stellen in vrede met zichzelf te leven en een nuttig lid van de huidige samenleving te zijn.’ Dat is heel mooi, maar pakte in de praktijk anders uit. Ik zat op de Platoschool van 1987-1996 (ook twee jaar middelbare school). Van mijn vierde tot twaalfde basisschool. In totaal hebben er honderden leerlingen op de Platoschool gezeten, de precieze aantallen weet ik niet.

Ik: Was het dan ook voor een deel middelbare school?

Yara: Jaren nadat de basisschool is opgericht hebben ze een school voor voortgezet onderwijs opgezet. Na een aantal jaar ging deze failliet door een tekort aan leerlingen.

Ik: Jij moest op je verjaardag heel lang op de gang staan, las ik. Weet je nog waarom dat was? Hoe oud werd je toen? Was je bang als je ’s ochtends naar school ging? Werd jij ook geslagen?

Yara: Ik moest op mijn vijfde verjaardag heel lang op de gang staan. Ik heb geen idee waarom, maar kan me voorstellen dat ik aan het praten was met een vriendin ? Ik kan me niet herinneren echt bang te zijn voordat ik naar school ging eerlijk gezegd, maar ik had dan ook geen referentie dus dit was gewoon onze realiteit. Ik ben zelf niet geslagen.

Ik: Trouwens… bij ons op de middelbare school werd het meisje waar ik naast zat ook een keer geslagen door een leraar. (Lang geleden.) Had je in die tijd ook vriendjes en vriendinnetjes die op “gewone” scholen zaten? Hadden jullie het dan weleens over de verschillen op jullie scholen?

Yara: Het is van alle tijden, het slaan ?

Yara: Ik had weinig vriendjes en vriendinnetjes die op andere scholen zaten. We speelden natuurlijk wel met buurkinderen en ik had een penvriendin uit Rotterdam. Zij was echt heel anders dan ik en dat vond ik als kind heel interessant.

Ik: Maar of ze anders was omdat dat door de school kwam weet je niet?

Yara: Nee, dat weet ik niet.

Yara: Ons werd altijd verteld, en dat stond ook letterlijk op de deuren, dat wij ‘bijzonder onderwijs’ genoten. Dus wij voelden ons misschien wel wat verheven ten opzichte van andere scholen omdat het daar zo vaak over ging. Dat de Platoschool zo’n goede school was.

Ik: Logisch, dat neem je als kind dan gewoon aan. Wisten je ouders in die tijd dat er iets niet helemaal zo was, zoals ze gedacht hadden dat het zou moeten zijn?

Yara: Nee, dat wisten ze niet.

Ik: Je hebt je ouders ook geïnterviewd voor de documentaire hè? Was dat moeilijk? Of kunnen jullie er nu juist goed over praten? En hoe denken je ouders er nu over? Hebben ze door jouw documentaire dingen gehoord die ze niet wisten?

Yara: Ja, dat was best spannend. Mijn moeder wilde eerst niet meewerken aan de documentaire. Ze dacht dat ik het heel eenzijdig zou brengen en dat ze de schuld kreeg. Toen we er van tevoren al veel over hadden gepraat ging ze wennen aan het idee en deed ze gelukkig alsnog mee. Onze band is alleen maar sterker geworden door juist de pijnlijke dingen met elkaar te bespreken.

Ik: Gelukkig.

Yara: Ze hebben veel verhalen van oud-leerlingen gehoord waar ze niets van wisten en erg van geschrokken zijn.

Ik: Verwacht je nog veel respons van ‘lotgenoten’ na vanavond?

Yara: Ik weet niet of ik nog veel respons verwacht… ik hoop het wel want het zijn altijd mooie en helende gesprekken.

Ik: Ga je samen met je ouders kijken?

Yara: Dat hebben we nog niet besproken, maar dat is wel een goed plan!

Ik: Iets lekkers erbij…

Ik: Ik wens je heel veel moois en sterkte met wat er misschien ‘loskomt’ na vanavond. En ik vind het dapper dat je alsnog met dit verhaal naar buiten komt.

Yara: Wat lief!

Ik: Mag ik dit app-gesprek op franska.nl zetten?

Yara: Ja, helemaal goed!

Ik: Dankjewel!

 

Hoe kon zoiets zomaar gebeuren op een basisschool? Zo’n school met de beste bedoelingen oprichten en het dan zo laten ontsporen? En wat gebeurde daar dan? Vanavond komen we het te weten. NPO2, 22.17 uur.

 

Benieuwd of jij ook gaat kijken. Ik wens je een mooie week.

 

Liefs van Franska