1-1-2 in de kerstkeuken
Als je niet meer kunt denken in oplossingen op het moment suprême, dan heb ik hier een 1-1-2 in de keuken voor je
Het feest kan beginnen. Als het goed is heb je alles in huis, staat de planning voorbeeldig op een A4’tje en heb je alles onder controle. Niet? Dan wordt het roeien met de riemen die je hebt. Blijf altijd stralend genieten – ook al loopt het allemaal wat anders dan gedacht. Nooit in de stress schieten in ieder geval. Drie keer diep ademhalen en bedenken wat er te redden valt. En: delegeren.
Gedeelde schuld is halve schuld als het misgaat…
Als je niet meer kunt denken in oplossingen op het moment suprême, dan heb ik hier een 1-1-2 in de keuken voor je:
IJskastruimte. Iedereen kampt er mee deze dagen. Gelukkig is het weer niet al te ellendig en kun je water, bier en frisdrank in de tuin of op het balkon zetten of desnoods in een mandje uit een raam hangen. Potten die even kunnen overleven buiten de ijskast ook zonder nadenken ergens anders neerzetten (bij elkaar en desnoods met een koelelement in een diepvriestas).
Nog erger is het wanneer er ineens van alles gemarineerd moet worden. Waar laat je het? Gewoon een emmertje, afwasteil of desnoods grote plastic zak én ijsblokjes. Zo hou je de boel redelijk koel tijdens het marineren zonder een volksverhuizing binnen de ijskast.
En dan de oven
Daar is het ook nog wel eens dringen. Denk Jamie Oliver. Gooi aardappelen op een bakplaat en voeg gaandeweg ook groente toe op diezelfde plaat. Niks verschillende schalen. Heel fancy, die kleurrijke mix bij je gebraden vlees of gevogelte. Oh, en mocht je het briljante plan hebben opgevat om een grote kalkoen te kopen en je hebt geen ruimte voor een ovenschaal met rooster omdat je dat niet haalt qua hoogte: vorm een dikke slang van aluminiumfolie, rol die op tot een spiraal en leg die op een bakplaat (met opstaand randje) en daarop de kalkoen. Werkt ook prima.
Blijkt je gevogelte niet helemaal gaar bij het aansnijden? Leg de delen die nog een tikje hitte kunnen gebruiken even onder de grill – of gaar de stukken na in een bouillon die net tegen de kook aan is.
Nog wat oventips?
Zet je oventemperatuur niet te hoog. Dat voorkomt een donkere buitenkant en ongare binnenkant. Liever iets langer in de oven op een lagere temperatuur: dat geeft een mooiere, gelijkmatige garing zonder uitdrogen.
Bekleed bakplaten met bakpapier en vet vormen in, dat voorkomt plakken. Donkere vormen geven een hardere donkerder korst dan lichte bakvormen. Om die reden zijn broodbakvormen vaak zwart en cakevormen van licht metaal.
Vraagt een recept zachte boter? Niet in magnetron of op de verwarming leggen. Maar de ijskoude boter simpelweg raspen. Dan is het zó op de juiste temperatuur.
Sauzen, soepen of ragout te dun?
Maak een bolletje van gelijke delen (zachte) boter en bloem. Voeg telkens een heel klein stukje hiervan aan je pan toe en roer tot het mengsel (beurre manié: de ultieme Franse cheftruc) is opgelost. Zo kun je eigenlijk alle soepen sauzen en ragouts simpel bij-binden.
Zout kun je makkelijk toevoegen, maar lastiger afzwakken. Onthoud in elk geval dat wanneer je zout toevoegt tijdens het koken je altijd minder nodig hebt dan wanneer je iets daarna nog op smaak moet brengen. Iets te zout geworden? Groente kun je (flink) afspoelen met ruim water in een vergiet en daarna kort stoven in wat boter. Er wordt wel eens verteld dat een halve aardappel meekoken in een soep of saus helpt, omdat die het zout voor een deel kan absorberen. Maar doe dat niet: het kan de smaak beïnvloeden en zuigt alleen wat vocht op – en niet het zout. Gelukkig heb je vast wel wat slagroom of yoghurt in de ijskast, want dat helpt ook wel. Net als een scheutje wijn of water. Afhankelijk van het recept kun je ook een beetje suiker of honing als tegenhanger proberen. Wees voorzichtig met citroensap, want zout en citroen kunnen elkaar versterken.
Oh ja, die afwasmachine. Ik hoop tenminste dat je er een hebt, Zorg dat hij leeg is voor je aan tafel gaat en laat hem desnoods tussentijds een keer draaien, zodat je niet aan het eind van het diner met een overvol aanrecht eindigt. En de laatste tip: ruim je aanrecht op voor je gaat slapen, zodat je de volgende dag weer stralend kunt beginnen – en niet start met een ontplofte keuken. Dat werkt. Écht.
Ik wens je heerlijke dagen in alle opzichten
Janny van der Heijden draagt graag jurken, pakjes en hoge hakken. Bekend als stijlvol jurylid van ‘Heel Holland Bakt’ en presentatrice van ‘Landinwaarts’, schrijft ze dagelijks over eten, drinken en koken en proeven. Ze heeft twee zoons en is oma van twee kleindochters.
