‘Wilt u mijn zoon alstublieft tegen zichzelf en tegen de buitenwereld in bescherming nemen?’
‘Hij slaapt al dagen niet en is ontzettend verward. Wat als het straks te laat is?’
De Thalys had Rotterdam net aangetikt toen er paniek uitbrak. Een man ging door het lint, wilde een passagier aanvallen en scandeerde ‘Allahu akbar’. Hoewel er zat Twitteraars zijn die vinden dat ‘Allahu akbar’ absoluut geen reden tot paniek mag zijn, ben ik bang dat ik er toch ook wel wat onrustig van zou worden. Maar afijn, daar in die trein, dat liep met een sisser af gelukkig. De man (28) kon worden aangehouden waarna de rust wederkeerde en de machinist een tandje bijzette richting Parijs.
Maar nu even over de achtergronden van al die consternatie: was allemaal niet nodig geweest volgens de familie van de verdachte. Want zowel de politie als de GGZ zouden ervan op de hoogte zijn geweest dat de man een psychische stoornis heeft en ook dat hij daags voor het incident in de Thalys een familielid had aangevallen. Daarvan deed de familie nota bene aangifte. Al was dat voor de autoriteiten – iets met bezuinigingen kregen ze te horen – geen reden tot gedwongen opname.
De betreffende GGZ-instelling bevestigt noch ontkent omdat er nu eenmaal ‘nooit uitspraken over patiënten worden gedaan’. De politie ‘deelt geen informatie rond de achtergrond van een verdachte’, aldus een woordvoerder. Waarna de cirkel weer rond is en iedereen terug bij af.
Hoe hoog moet de nood zijn voordat je erop aandringt je broer of kind gedwongen op te laten nemen? Deze jongen liep al vier dagen rond met een psychose, wat betekent dat hij stemmen in zijn hoofd hoort en de duivel in mensen ziet. ‘Als hij in een dergelijke staat verkeert kan hij mensen zomaar aanvallen, zo heeft de ervaring geleerd. En dat mag niet gebeuren.’
Dat mag zeker niet gebeuren, maar ongeacht de ernst van zijn toestand wilde de GGZ de man niet opnemen omdat ‘hij zich niet vrijwillig wilde laten behandelen’. Laat dat nou juist het probleem zijn! Natuurlijk wil iemand in een psychose niet behandeld worden. Die is er namelijk hartstikke van overtuigd dat alles wat er in hem vaart echt is, en komt hier zonder professionele hulp niet zomaar uit. ‘Hij slaapt al dagen niet en is ontzettend verward. En wat als het straks te laat is?’
Dan zal het hoogstwaarschijnlijk gaan zoals dat meestal gaat als het te laat is. Verontwaardiging, woede, spijt, hier en daar een verwoest leven, oeverloze en vruchteloze discussies, volop vingerwijzen en vervolgens weer allemaal over tot de orde van dag en iedereen weer terug bij af.