‘Voorgoed samen’
Ook op je allerlaatste reis! This is where a true story ends.
Ik denk er weleens aan. Spreek het ook weleens uit. Dat ik er niet aan moet denken om later, als ik écht oud ben, alleen achter te blijven. Om ooit alleen achter te blijven. Ik zag mijn vader wegkwijnen toen mijn moeder er niet meer was. Ik zie een vriendin dolen nu haar man er niet meer is. Ik zie de tranen van een buurvrouw die kortgeleden weduwe werd. En ik kan alleen maar denken dat áls ze hadden kunnen kiezen, ze veel liever samen hun allerlaatste reis hadden gemaakt in plaats van moederziel alleen achter te blijven.
In de reportage ‘Voorgoed samen’ (afgelopen maandag in 2Doc bij de KRO-NCRV op NPO2) valt te zien hoe Monique en Loes de regie in eigen hand nemen om hun laatste reis samen wél te kunnen maken. Het is een aangrijpend en hartverwarmend portret van twee vrouwen die al sinds mensenheugenis samen zijn en zo met elkaar vergroeid en verweven dat het simpelweg niet anders kan dan samen te mogen hemelen. Zonder elkaar zou ook niet meer kunnen, want Loes is zo slecht ter been dat ze het niet meer zonder Monique kan stellen, terwijl Monique op haar beurt dementerend is.
‘Je bent mijn leven, dus gaan we samen.’
Maar voor het zover is moeten er nog wat aardse zaken worden geregeld. Zo worden vrienden opgebeld – ‘dag lieve vriend, ik wil even zeggen dat we er met de kerst niet meer zijn’ -, wordt er een lijst met spullen opgesteld waar vrienden en familie op kunnen intekenen – ‘nooit gedacht dat we zoveel spullen hadden die niemand wil’ – en moeten er vooral gesprekken worden gevoerd met de huisarts, het Expertisecentrum Euthanasie en de Stichting Voltooid Leven. Want feitelijk is er hier geen sprake van ondraaglijk lijden. Feitelijk komt het erop neer dat het leven nu eenmaal eindig is, dat de meeste mensen níet weten wanneer dat einde zich aandient en dat Loes en Monique dat wel willen weten.
Tot het uur U zich aandient gaat het leven er verrassend alledaags aan toe op hun boerderij. Ze scharrelen wat door hun bloementuin die zich al in herfstkleuren heeft getooid, gaan door de stapels paperassen op hun tafel, koken hun potje en zetten thee en ze voeren hun katten. Bang voor straks zijn ze niet want het is goed zo en het leven zonder elkaar zou geen enkele waarde meer hebben. Ze zijn klaar met het leven en klaar voor de dood. Alleen hun katten. Die achter te moeten laten, dat doet wel pijn – ‘want wat moeten jullie nou straks, zonder ons?’
Op 12-12-2019 was het zover. Het afscheid, een kus, een omhelzing.
‘Huilen? Ik wil niet huilen.’
‘Dat lieverd. Bedankt. Bedankt voor alles.’
‘Dag hoor.’
‘Het is me wat hè?’
This is where a true story ends.