La bise
Soms zou ik de eigenaresse van mijn Franse patisserie-boulangerie wel willen kussen omdat ze zulke goddelijk lekkere dingen in haar zaak heeft.
En laatst moest ik me zelfs echt inhouden toen ik haar vroeg of ze ook vegetarische hartige hapjes had (er kwam onverwacht een vegetarisch etende vriendin langs en ze heeft de heerlijkste borrelassortimenten in deeg). Op mijn vraag keek ze even bedenkelijk, want in haar ogen zijn spekjes, ham en worst onontbeerlijk in het deeg, maar ze riep direct (en ‘t was al vier uur hè): ‘Als je misschien even een rondje loopt in het dorp vraag ik of ze achter snel iets kunnen maken.’ Van zo’n vrouw hou je toch? Maar ik zoen haar (nog) niet, daarvoor moet je eerst op een andere voet komen te staan.
La bise is namelijk aan strenge regels gebonden. Wij hebben in Nederland het dilemma van drie zoenen of de in toenemende mate populaire cheek to cheek hug, waarbij je je soms afvraagt of je in een houtgreep beland bent, maar in Frankrijk is het nog veel ingewikkelder.
Want wie je zoent en hoeveel keer, dat is een ingewikkeld sociaal spel met vele valkuilen. La bise wordt serieus genomen en dan heb ik het niet over de ‘french kiss’.
Wie geef je een hand en wie kus je; en doe je dat een, twee of drie keer? En ja, geloof het of niet, het kan soms zelfs vier keer zijn.
Faire la bise. Allereerst: je kust nooit echt, maar houdt de wang tegen die van de ander en kust in de lucht. Geluid erbij maken hoort. Je maakt het geluid met je lippen en dus niet met je stem. Whuah zeggen is uit den boze en verraadt dat je de regels niet kent.
En dan: op welke wang begin je? Ook dat kan verschillen, soms rechts soms links. Net als bij het aantal zoenen, hangt dat af van de regio. Wie je kust is uitermate belangrijk. Familie en vrienden, dat is duidelijk, maar in Frankrijk is het niet ongebruikelijk om bij het komen en gaan ook je collega’s te kussen. Bij het uitgaan wordt in een groep ook iedereen afzonderlijk gekust, zowel bij het komen als het gaan. Daarbij wordt bij brildragers de bril in de hand genomen en als je een hoed draagt zet je die ook af. Vrouwen kussen vrouwen én mannen, maar mannen ook mannen én uiteraard vrouwen.
Als je ergens thuis uitgenodigd wordt kus je uiteraard de gastvrouw en gastheer, maar ook de andere bezoekers, al zou het kunnen dat je ze nooit eerder hebt ontmoet.
Duizelt het je al? Kijk dan maar eens op deze website want daar zie je hoe serieus de etiquette genomen wordt. Op de kaart staat exact per regio hoeveel kussen je geeft en op welke wang je begint. Dan weet je dat als je volgende keer naar Frankrijk gaat.
Kuskus ;)
Door: Janny van der Heijden
Janny van der Heijden draagt graag jurken, pakjes en hoge hakken. Bekend als stijlvol jurylid van Heel Holland Bakt en presentatrice van Landinwaarts, schrijft ze dagelijks over eten, drinken en koken en proeven. Dat doet ze elke zondag bij ons. Janny schreef verschillende kookboeken. Ze heeft twee zoons en is oma van twee kleindochters
