Kunst belangrijker dan kunstenaar?
De laatste tijd zit ik een beetje met een dilemma waar ik niet uitkom. Of nou ja, de laatste tijd… Dit dilemma begon al lang geleden maar lijkt steeds relevanter te worden voor mij.
Wat heeft dit dilemma aangewakkerd? Een kleine introductie: Mijn vader is een groot liefhebber van de films van Woody Allen. Ik daarentegen heb nooit een film van Woody Allen gekeken, uit principe — een man die met zijn eigen dochter (geadopteerd of niet) trouwt, daar hoef ik geen creaties van te zien. Ben ik heel stellig in.
Mijn vader vindt mijn principes alleen niet helemaal waterdicht, en daar moet ik hem helaas gelijk in geven. Want van jongs af aan was ik een grote fan van Michael Jackson, is dat dan nu ook anders? ‘Ja, maar dat is nooit bewezen’, zeg ik dan, wetende dat het niet het sterkste argument ooit is. En de films van Kevin Spacey? Kan ik nog wel genieten van American Beauty, met de kennis van nu?
De muziek van R. Kelly zet ik niet meer aan vanwege zijn acties, en mijn regel voor Woody Allen-films geldt ook voor films van Roman Polanski. Maar eerlijk gezegd vind ik dat niet zo moeilijk, omdat ik toch geen liefhebber ben van hun werk (of ik weet gewoon niet wat ik mis, natuurlijk).
Dus ik vraag me af: is het mogelijk nog te kunnen genieten van kunst, als je de kunstenaar zelf verafschuwt? American Beauty heb ik niet meer gekeken sinds alles rondom Kevin Spacey uitkwam; de berichtgeving rond zijn persoon heeft het ook wel voor mij verpest. En ik betrap me er zelfs op dat ik Michael Jackson een stuk minder vaak opzet. Misschien ben ik er wel heel gevoelig voor en zijn het werk en de maker voor mij onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Mijn vader staat daar anders in: dat moet je gewoon los van elkaar zien. Maar toen ik vroeg of we dan ooit een van Hitlers schilderijen zouden ophangen in mijn ouderlijk huis (‘hij was toch ook een verdienstelijke kunstenaar?’) vond hij dat een verkeerd voorbeeld, want Hitler was ook weer niet zó’n groot schilder. Maar wat als hij dat wel was geweest, dan ga je dat toch ook niet ophangen? Ik neem aan, of hoop, dat er wel grenzen zijn wat dat betreft.
Zijn er nog mensen die nu met plezier The Cosby Show kunnen terugkijken? Misschien is dat soort dingen wel lastiger, omdat je dan continu de persona non grata op je beeldscherm hebt. Hetzelfde geldt voor Kevin Spacey, en bij Michael Jackson hoor je z’n stem door de speakers. Bij regisseurs als Roman Polanski en Woody Allen zijn zij zelf niet in beeld en is het misschien makkelijker hun werk los van de persoon te zien. Maar eigenlijk is het toch hetzelfde?
De films van beide regisseurs komen er bij mij nog steeds niet in, dat is iets wat zeker is. American Beauty ga ik waarschijnlijk nooit meer terugkijken. En Michael Jackson… Ja, die wil ik nog wel luisteren. Of ben ik dan heel hypocriet?
Door: Wieke Veenboer
Wieke Veenboer woont in Amsterdam. Ze is een graag geziene gast in de Amsterdamse horeca en probeert af en toe zelf een keukenprinses te zijn. Ze houdt van reizen, verslindt boeken maar speelt ook Netflix uit.
