Herdenken is vandaag de dag belangrijker dan ooit
Op het moment dat ik dit stukje zit te tikken houdt de Oekraïense president Zelensky een speech voor het World Forum in Den Haag.
Om ervoor te zorgen dat zijn zaak bij ons op de radar blijft. Want in zijn land woedt al anderhalf jaar een verschrikkelijke oorlog omdat er in Moskou een machtige man zit die vindt dat delen van Oekraïne bij Rusland horen. En deze Poetin schroomde niet om er een oorlog om te beginnen die miljoenen mensen ontheemde en al duizenden slachtoffers maakte.
Die oorlog lijkt ver weg, maar is dichterbij dan je denkt. Hij lijkt verdacht veel op de oorlog die ruim tachtig jaar geleden in ons land woedde. Toen er een machtige man in Berlijn zat die vond dat Nederland bij zijn Duitse Rijk hoorde en er niet voor terugdeinsde om er een oorlog over te beginnen die net als nu miljoenen mensen op de vlucht liet slaan en ook miljoenen mensen het leven kostte, soldaten en burgers. Mensen die omkwamen door bombardementen of honger, of vermoord werden omdat ze geen blond haar en blauwe ogen hadden. Omdat ze Joods waren, homoseksueel, zigeuner of gehandicapt, of omdat ze in verzet kwamen.
Een oorlog die steeds langer geleden is, waardoor er steeds minder mensen leven die erover kunnen navertellen. Over hoe verschrikkelijk het was, over hoelang het duurde en over hoeveel ze kwijtraakten. Juist daarom is het zo belangrijk om de herinneringen van deze mensen levend te houden en onze kinderen en volgende generaties erover te vertellen. In de hoop dat machtige mannen nooit meer oorlogen beginnen die miljoenen zinloze slachtoffers eisen.
Ik word soms misselijk van de gedachte dat er steeds meer mensen extreemrechts zijn en vinden dat iedereen die afwijkt van hun norm niet dezelfde bestaansrechten hebben als zij. Die keihard ontkennen dat de Holocaust heeft plaatsgevonden en die Hitler als een popster toejuichen.
Juist daarom moeten we blijven herdenken, moet de Amsterdamse Dam op 4 mei vol blijven staan met jonge mensen, ieder jaar opnieuw. Die de verhalen over de oorlog van onze opa’s en oma’s ook gehoord hebben en niet willen dat er ooit weer een machtig man opstaat die er niet voor terugdeinst om opnieuw een oorlog te beginnen.
Als het net even anders was gegaan:
Als Hitler toch de oorlog had gewonnen
Wat weinig had gescheeld met die V-2
Hadden we dan nog levensmidd’lenbonnen
Of viel de toestand achteraf best meeWe kwamen zonder een niet-Jood-verklaring
Weer op normale wijze aan de poen
En er was geen verzekerde bewaring
Voor de Zigeuners die geen mens iets doen
Er zou geen Jood en geen Zigeuner meer bestaan, als het net even anders was gegaan
Door Herman van Veen
Door: Irene Smit
Irene is redacteur bij Franska.nl. Met haar man, twee pubers en een teckel woont ze in Haarlem. Ze zou graag willen zingen als Ella Fitzgerald en koken als Nigella Lawson. Tot het zover is, blijft ze lekker schrijven over allerlei zaken die haar verbazen.
