Fatima
Miloe: omdat ik zo graag iets wilde doen in plaats van machteloos aan de zijlijn staan, gaf ik me op als Taalmaatje. Zo is contact maken met een vreemde eigenlijk heel makkelijk.
35 gedeeld door 7? Ze kijkt peinzend naar het computerscherm. ‘Moeilijk. Ik heb nooit geleerd, rekenen.’ Ik kijk haar ongelovig aan. ‘Maar schrijven wel toch?’ Er klinkt iets van hoop in mijn stem. Ze schudt haar hoofd. ‘In Ethiopië, mijn zussen ontvoerd en verkracht op weg naar school. Mijn moeder zei: jij niet naar school.’ In de hoop op een betere toekomst voor haar dochter, stuurde haar moeder haar naar buurland Somalië waar ze haar man, een politiek vluchteling, leerde kennen.
Ei
Ze leerde in Nederland lezen en schrijven en meldde zich aan voor een mbo-opleiding tot verzorgende. ‘Ik wil oudere mensen helpen. Zo zielig. Niemand heeft tijd voor ze. Altijd hard gewerkt, nu zijn oud, niemand kijkt naar ze om. Ja, anders in Ethiopië, daar warm en zijn oude mensen altijd buiten.’ Ze schatert. We maken haar huiswerk, lezen een tekst over de consumentenbond die eieren heeft getest. Wat een consumentenbond is? Ik denk na en begin een verhaal over stofzuigers, over testen en weten welk merk je het beste kan kopen. Halverwege stop ik. Ze heeft niet eens geld voor een stofzuiger. Het lesboek wil ook weten wat het verschil is tussen een scharrel- en een biologisch ei. Ik leg uit dat biologische kippen voer krijgen zonder medicijnen en meer ruimte hebben. ‘In Ethiopië alle kippen biologisch!’ Ze schatert opnieuw. ‘Iemand misschien vijf kippen, nooit meer. En ook altijd buiten.’
Kansen
Toen ik de oproep voor Taalmaatje zag, meldde ik me overmoedig aan. Eindelijk wat doen voor een ander in plaats van machteloos en verontwaardigd aan de zijlijn staan. Een uurtje in de week, dat kon ik toch wel vrijmaken? Het blijkt elke week een gevecht. Deadlines, interviews, voetbaltraining, gitaar- en zwemles, hardlopen, bijpraten met vriendinnen, de hond uitlaten, kinderverjaardagen. Soms maak ik me met tegenzin los van de laptop en baal, dat stuk moet af. Een uur later doet dat stuk er niet meer toe. Dan realiseer ik me hoeveel kansen ik heb gekregen, hoeveel kansen ik nog steeds krijg en hoe makkelijk het contact met een vreemde eigenlijk is. Dat er meer overeenkomsten dan verschillen zijn. Zij, geboren in Ethiopië, bidt vijf keer per dag, is nog nooit op vakantie geweest, heeft geen rijbewijs, komt met drie kinderen rond van een uitkering, leeft zonder internet op haar telefoon, geen computer thuis. Ik met mijn universitaire opleiding, twee auto’s, nieuwe Macbook, verre vakanties. We leiden totaal verschillende levens en toch hebben we plezier, verbazen we ons, kletsen we over onze kinderen, ons verleden, onze toekomst.
Moet ik uitleggen wat de Consumentenbond is. Ze heeft niet eens geld voor een stofzuiger
Retweeten
Ik toren hoog boven haar uit als we de bieb uitlopen. Het is donker, de regen stroomt, ze zoekt haar fiets. Ik kijk haar na, loop naar de parkeergarage en haal automatisch mijn telefoon uit mijn zak. Een druk op de knop en ik heb toegang tot mijn wereld vol gelijkgestemden, een wereld vol meningen en oordelen. Zwarte piet, vaccinaties, Trump, Wilders. Waar ik het mee eens ben zal ik liken, delen en retweeten. Alle goed opgeleide, wereldwijze mensen die ik ken, zullen dezelfde stukken liken, delen en retweeten. Zodat we allemaal in ons eigen kringetje blijven ronddraaien.
Ik stop de telefoon weer terug in mijn zak. Ik kan dat kinderziekenhuis in Aleppo niet opbouwen, ik krijg Trump niet uit het witte huis, ik kan mensen niet weerhouden om op Wilders te stemmen. Ik kan wel Fatima helpen met haar Nederlands zodat ze eerder haar opleiding afrondt en een eenzame oudere kan verzorgen. Ik kan mijn kinderen leren dat iedereen een verhaal heeft, dat er geen makkelijke oplossingen bestaan. In onze eigen, kleine kring kunnen we allemaal, elke dag iets betekenen voor een ander. En dat geeft meer energie dan je opwinden over de mening van een ander.