Een uniek, lief verhaal over de oudste Nederlander ooit, Hendrikje van Andel uit Drenthe
Want iemand die zo oud is en zich dit soort dingen afvraagt, ís uniek!
Het was uitgebreid in het nieuws afgelopen week: de ontdekking van een zeldzame genetische variant die de kans op het krijgen van de ziekte van Alzheimer, plus twee andere vormen van dementie, sterk verkleint (hetzelfde gen lijkt bovendien de kans op een langer leven te vergroten). Groot nieuws omdat deze ontdekking volgens de onderzoekers nieuwe kansen biedt voor het ontwikkelen van een medicijn tegen de ziekte van Alzheimer en dementie, terwijl daar tot nu toe nog geen behandeling tegen bestaat.
Maar nu even over de rol hierbij van Hendrikje van Andel-Schipper, want die werd minder breed uitgemeten. Drentse Hendrikje – wie kent haar niet? – overleed in 2005 op de respectabele leeftijd van 115(!) jaar en is sindsdien recordhouder oudste erkende Nederlander aller tijden. En dat niet alleen. Want vanaf mei 2004 tot haar overlijden was ze ook nog eens de oudste levende persoon ter wereld.
Lees even dit bijzondere verhaal over haar!
Ergens, kort na de eeuwwisseling, pakt de dan 112-jarige weduwe de telefoon en belt met de afdeling neurologie van het UMC Groningen. Waarom? Ze heeft haar lichaam beschikbaar gesteld aan de wetenschap en vraagt zich af of die wetenschappers, gezien haar leeftijd, nog wel om haar zitten te springen.
Neuroloog Gert Holstege bedenkt zich geen seconde en springt, samen met een ouderenpsycholoog, meteen in de auto om mevrouw in het bejaardentehuis in Hoogeveen op te zoeken. Want ‘iemand die zo oud is en zich dit soort dingen afvraagt, is uniek en natuurlijk ook interessant’. Dus toen Hendrikje in 2005 aan de gevolgen van maagkanker overleed, werd haar lichaam in vliegende vaart overgebracht naar Groningen, zodat haar hersenen in goede staat geconserveerd konden worden. Hendrikjes hersenen, zo bleek later, waren vergelijkbaar met die van een 60-jarige en daarmee had Hendrikje het bewijs geleverd dat degeneratie van de hersenen géén ouderdomskwaal is, maar een aparte ziekte.
Toen neuroloog Gert Holstege dit besprak met zijn dochter Henne, die tot dan onderzoek deed naar de genetische achtergronden van borstkanker, liet die haar bestaande onderzoek vallen om zich te gaan richten op het bestuderen van heel oude mensen. Henne Holstege verzamelde daarop een unieke onderzoeksgroep van proefpersonen van honderd jaar of ouder – ‘want negentig jaar worden is best bijzonder, maar wie zo oud wordt heeft nog steeds een kans van negentig procent om vóór z’n honderdste dement te worden’. Ze vermoedde namelijk dat honderdjarigen ‘iets bijzonders hebben dat hen beschermt tegen alzheimer’. Aldus de weg naar het opsporen van deze bijzondere genvariant.
Voor nu is het alleen nog wachten op dat medicijn. En natuurlijk op een standbeeld om Hendrikje van Andel-Schipper postuum te eren voor haar geweldig doortastende actie van toen.
Bron: NOS